Cold War

Kijk je ogen uit.

€9,99 per maand na proefperiode. Altijd opzegbaar.

Pawel Pawlikowski (Ida) schetst met Cold War een beeld van een onmogelijke liefde in onmogelijke tijden. Toch is er iets dat de twee geliefden in dit verhaal, Wiktor en Zula, altijd weer bij elkaar brengt: hun liefde voor muziek. Dit veelbekroonde Poolse drama bewijst (in prachtig zwart-wit) maar weer eens hoe sterk de liefde is, ook in tijden van oorlog.

Actrice Sara Luna Zoric over 'Cold War'

Must-see, omdat:

  • 1. De film na de première op het Cannes Filmfestival een staande ovatie van maar liefst 18 minuten lang kreeg. Regisseur Pawel Pawlikowski (Ida, My Summer of Love) werd daarna ook bekroond tot Beste regisseur.

  • 2. Je niet alleen een mooi verhaal kunt verwachten, maar ook prachtige zwart-wit beelden (van cinematograaf Lukasz Zal) en beeldschone, Poolse volksmuziek.

  • 3. Cold War laat zien hoe het voelt om als vluchteling ver van huis te zijn en niet meer terug te kunnen. Hoewel de film zich rond het jaar 1950 afspeelt, is deze problematiek nog altijd pijnlijk relevant.

Film in feiten

  • 1. Cold War is licht geïnspireerd op regisseur Pawel Pawlikowski’s ouders - hij heeft de hoofdpersonages zelfs dezelfde namen gegeven! De turbulente relatie tussen Wiktor en Zula komt overeen met de relatie van zijn ouders; ook zij zijn meerdere keren bij elkaar weggegaan, weer bij elkaar gekomen en zelfs samen verhuisd naar een ander land.

  • 2. Het is de eerste Poolstalige film die sinds 1990 getoond is op het Cannes Film Festival. In de tussentijd zijn er wel films ingestuurd van Poolse regisseurs (Krzysztof Kieslowski, Roman Polanksi), maar deze films waren allemaal Frans- of Engelstalig. Een bijzonder moment dus!

  • 3. Hoewel Cold War naast drie Oscars greep, werd de film wel onder de prijzen bedolven bij de European Film Awards in Sevilla. De film werd daar uitgeroepen tot beste Europese film van het jaar, won beste regie, beste scenario, en Joanne Kulig werd bekroond tot beste actrice voor haar rol als Zula.

Spanningen en tegenstellingen

Een allesomvattend verlangen naar elkaar, tot het punt dat het eigenlijk meer afstoot dan aantrekt. Dat is hoe de liefde tussen Zula en Wiktor in Cold War het beste te omschrijven is. Hij is pianist en zij zingt de sterren van de hemel, zo kruisen hun paden. Ergens halverwege de film voert Zula met haar prachtig heldere stem een lied op: “Twee harten, vier ogen. Dag en nacht in tranen. Donkere ogen, jullie huilen omdat jullie niet samen kunnen zijn”. Een melancholisch jazznummer waarin de hartstochtelijke en romantische liefde tussen Wiktor en Zula verpakt zit. Voor de kijker is op dit moment duidelijk dat deze liefde, naast allesomvattend, helaas ook onmogelijk is.

Vanaf het moment dat Wiktor en Zula elkaar in 1949 ontmoeten, voelen ze zich tot elkaar aangetrokken. Gedurende een periode van 15 jaar volgen we hun ontluikende liefdesleven, met de constante spanningen en tegenstellingen van de Koude Oorlog op de achtergrond. De onmogelijke liefde is gevangen in een krap vierkant kader, geheel in zwart-wit geschoten. Dit levert een spannend contrast op tussen de enerzijds intieme beelden, waarbij de fotografische shots ieders schoonheid weten te vangen, tegenover het anderzijds opgesloten en afstandelijke gevoel dat je als kijker krijgt. De hele film wordt getekend door dit contrast; overal zitten tegenstellingen. Het communistische oosten en het kapitalistische westen waartussen de personages zich bewegen, de onderdanige positie van Zula tegenover haar vrijgevochten karakter. Het contrast tussen vertrouwen en wantrouwen, niet met en niet zonder elkaar kunnen leven…. De spanning die hierdoor ontstaat, is precies waar Pawlikowski in Cold War mee speelt: Wiktor en Zula worden letterlijk tegenover elkaar geplaatst wanneer Zula op het podium staat en Wiktor haar aanschouwt vanuit het publiek. Beiden met hun blik strak op elkaar gericht.

De twee ontmoeten elkaar tijdens een auditie voor een volksensemble dat Wiktor wil beginnen. Muziek dient dan ook als belangrijke rode draad door de gehele film heen; de Poolse volksmuziek, met klagende klanken die duidelijk tot emoties spreken, bepaalt de sfeer en schetst een goed beeld van de tijd en plek waarin Cold War zich afspeelt. Het ensemble lijkt gebaseerd op de beroemde Poolse folkloregroep Mazowsze. Deze traditionele muziek- en dansgroep ontstond na de Tweede Wereldoorlog met als doel om Poolse tradities in stand te houden. Het fungeerde als het ware ter verdediging tegen het vergaan van de Poolse cultuur. De spanningen uit die tijd vormen de basis voor de film, en de Poolse geschiedenis en cultuur spelen een belangrijke rol – al is het geen vereiste om hier alle kennis van te hebben voor het kijken van de film. De ijzersterke visualisatie van een onmogelijke liefde, ondersteund door tedere volksmuziek, heeft de overhand. De fragmentarische vertelling waarmee je door de tijd springt werkt op momenten een beetje desoriënterend, maar laat vooral heel duidelijk het contrast zien van het verlangen tegenover het willen vluchten. Uiteindelijk bewijst Cold War vooral hoe sterk de liefde is, ook ten tijde van oorlog.

Geschreven door Freija Roos

“Now I'm yours. For ever and ever.”

Zula (Cold War)

Deze film werd ook geselecteerd door Sara Luna Zoric

Oh Lucy!

Kijk je ogen uit.

€9,99 per maand na proefperiode. Altijd opzegbaar.