Naar de film met Cinetree - Zagros

Het is donderdagochtend, half 11, als ik samen met een handjevol mensen de nieuwste film van regisseur Sahim Omar Kalifa mag bekijken. Een Belgisch-Koerdische film is normaal gesproken niet meteen iets voor mij; ik heb nauwelijks kennis van Koerdistan of de Koerdische cultuur en verkeerde bovendien in de veronderstelling dat ik veel voorkennis nodig zou hebben. Desalniettemin besloot ik het veelbelovende Zagros tóch een kans te geven, waar ik vandaag - ruim een week later - toch wel heel erg blij mee ben. Zagros is namelijk een waanzinnig goede film.

Zagros is het speelfilmdebuut van de 38-jarige regisseur Sahim Omar Kalifa, die eerder de films Baghdad Messi en Bad Hunter maakte en daar heel veel prijzen (én twee Oscar nominaties) mee won. In mijn persmapje lees ik dat ook Zagros inmiddels al meerdere prijzen gewonnen heeft, waardoor ik merk dat mijn nieuwsgierigheid naar deze getalenteerde cineast meer en meer wordt aangewakkerd. Wat maakt deze jonge filmmaker zo succesvol? En wat staat mij vandaag te wachten?

Het verhaal

Zagros vertelt het verhaal van de Koerdische herder Zagros (Feyyaz Duman) - vernoemt naar het Zagros-gebergte - die samen met zijn vrouw Havin (Halima Ilter) en hun dochtertje Rayhan (Daria Hachem Mohamed Gulli) een gelukkig bestaan in de bergen van Koerdistan leidt. Het leven tussen de dieren lijkt voor Zagros het perfecte bestaan. De film opent met schitterende beelden van een uitgestrekte bergvallei, een kudde schaapjes die vredig door het gras graast en een gelukkige Zagros en Havin die tevreden hun boterhammetjes eten. “Havin, kijk eens rond”, zegt Zagros. “Is dit niet de mooiste plek op aarde?”.

Toch duurt het geluk van het jonge gezin niet lang. Wanneer Zagros op een ochtend zijn schapen aan het hoeden is en nietsvermoedend door de bergen van Koerdistan banjert, komt vanuit de verte een paniekerig gezinslid aangerend. “Ze zeggen dat Havin een hoer is! Haast je!”, schreeuwt het broertje van Zagros, waarna de geschrokken herder zich als de wiedeweerga naar huis snelt.

Eenmaal in het dorp aangekomen, blijkt dat Havin (door de roddelende dorpsbewoners) beschuldigd wordt van overspel - iets dat in Koerdistan uiterst serieus genomen wordt en zelfs tot de doodstraf kan leiden. Niet alleen het imago van Zagros, maar ook de eer van zijn familie wordt door Havin’s toedoen “gekrenkt”. De gevolgen van een aantijging als deze zijn niet te overzien.

Ondanks verschillende getuigenissen blijft Havin de beschuldigingen ontkennen en vlucht ze (zonder Zagros’ medeweten) met hun dochtertje naar België. Vanaf dat moment staat het leven van Zagros en Havin volledig op z’n kop. Overtuigd van haar onschuld besluit de goedgelovige herder zijn vrouw achterna te reizen om in Brussel een nieuw leven te beginnen. Maar eenmaal in België blijkt het verleden hen niet los te willen laten. Ondanks verwoede pogingen een wederzijds vertrouwen op te bouwen, worden de roddels van het dorp hen uiteindelijk fataal.

Wanneer ik na anderhalf uur de filmzaal uitloop, ben ik stil en overrompeld. We zijn lang blijven zitten; die andere filmbezoekers en ik. Ik vermoed dat we allemaal een beetje bij moesten komen van het verhaal. De spanning in Zagros is om te snijden, en het kost flink wat energie om te balanceren tussen alle emoties die deze film bij je oproept. Desalniettemin bevat Zagros ook humor en luchtigheid; zoals de scène waarin “meneer de herder” een verblijfsvergunning aanvraagt en in gebrekkig Nederlands de chagrijnige ambtenares op haar plek zet. Deze korte momenten van ontspanning zijn nodig om een zware film als deze “dragelijk” te maken. Want een vrolijk of opgewerkt verhaal is Zagros niet.

De nieuwste film van Sahim Omar Kalifa is heftig en onstuimig, maar zit ongelooflijk goed in elkaar. De cast is sterk, het camerawerk waanzinnig en de achterliggende boodschap zeer belangrijk. Na het zien van deze film rest mij nog maar één boodschap: zorg dat je Zagros gaat zien! Je zult er geen spijt van krijgen.

Zagros draait vanaf donderdag 28 juni in de Nederlandse bioscopen en filmhuizen.