I Am Greta

Het begint als een eenzame actie. Gewapend met een protestbord waarop de leus ‘skolstrejk för klimatet’ staat, zit Greta voor het Zweedse parlement. Een soloactie van een jong meisje met een serieuze blik. ‘Schoolstaking’ was tot dan toe een nietszeggende term, maar daar kwam snel verandering in. Documentairemaker Nathan Grossman volgde elke ontwikkeling van Greta op de voet, en dat leverde I am Greta op: een intiem portret van het kleine meisje achter de grote klimaatbeweging.

Je voelt aan alles dat Greta Thunberg leeft voor haar missie. Haar serieuze blik en standvastige karakter hebben maar één focus, en daar komt ze ver mee. Het duurt niet lang of haar soloactie mondt uit in een wereldwijde beweging van jongeren die zich laten horen voor het klimaat. Deze observerende documentaire laat zien hoe het intelligente meisje zich door niemand van haar stuk laat brengen. Of ze nou tegen allerlei belangrijke mensen van de VN praat, of meeloopt met duizenden jongeren in een klimaatmars: ze blijft haar authentieke zelf. Toch laat I am Greta ook de momenten hieromheen zien. Hoe ze haar tekst tot in de details en bijna obsessief perfectioneert, de stress tijdens het reizen en haar dwangmatige controle op voedsel, wat resulteert in een dieet van bonen en pasta. Ze wordt bijgestaan door haar zorgzame vader, die in de gaten houdt of ze wel eet en rust neemt. Het blijft ten slotte een klein en kwetsbaar meisje, dat door haar vastberadenheid soms vergeet voor zichzelf te zorgen. Op sommige momenten lijkt haar grens dan ook bereikt: terwijl de media als aasgieren op haar afstormen, wordt de aandacht en stress te veel. Dan ben je als kijker bijna geneigd om haar tegen te houden – maar dat zal ze niet laten gebeuren. Ze laat zich niet afleiden door mensen om zich heen, sterker nog, ze trekt zich daar niets van aan. Greta weet exact wat ze wil, en daar gaat ze honderd procent voor.

Lang niet iedereen is lovend over deze jonge klimaatactiviste. Ze is vaak doelwit van kritiek, waarbij onder andere haar diagnose Asperger wordt gebruikt om haar boodschap te ondermijnen. Greta weet deze mensen snel op hun plek te zetten, want ze ziet haar diagnose juist als haar kracht. Op een journalist die zei: “You suffer from Asperger” reageert ze broodnuchter: “I wouldn’t say suffer”. Of je het nou Asperger, autisme of wat dan ook noemt, de gedreven manier waarop zij de strijd aangaat voor het milieu heeft haar heel ver gebracht. Zoals ze zelf zegt is het niet ondanks, maar juist dankzij deze obsessieve focus dat ze zoveel heeft bereikt.

Niets wat Greta zegt staat op losse schroeven; je kunt er blind op vertrouwen dat ze ieder argument tot op het bot uitgezocht heeft. Het is dan ook lastig om iets anders te voelen dan respect voor dit meisje. I am Greta schept een hoopvol beeld voor de toekomst, met een nieuwe generatie die zich hard voor onze aarde maakt. Het is ontroerend om te zien hoe het kleine meisje dat ooit in haar eentje voor het Zweedse Parlement zat, nu de wereld over reist met een enorme achterban van jongeren die, net als zij, hun stem laten horen.