Un Prophète

Onze eerste kennismaking met Malik (Oscar-waardig geacteerd door Tahar Rahim) is wanneer hem door zijn advocaat wordt verteld dat hij berecht is als volwassene en dus met zijn 17 jaar voor zes jaar naar de gevangenis moet. Hij pleegde een - in de film vaag uitgelegde - misdaad met geweldpleging. Natuurlijk geen handige zet, maar het is ook weer verre van moord met opzet. Je zou dus kunnen stellen dat Malik, toen hij op zijn 17e deze gevangenis betrad, relatief onschuldig was - in ieder geval in de morele zin van het woord. Deze onschuldig- en onervarenheid wordt verder versterkt door het feit dat Malik als jonge jongen van school ging en op veel vaardigheden - zoals lezen en schrijven - enorm achterloopt. Malik wordt dus op meerdere vlakken als ‘groentje’ in de gevangenis aan zijn lot overgelaten.

Helaas zal die onschuld niet lang blijven; de gevangenis waar hij naartoe wordt gestuurd, heeft namelijk wat brute lessen voor hem klaarliggen. Deze beginnen al snel wanneer hij de gevangenis binnenloopt en de onwelkome aandacht van César Luciani (de geweldige Niels Arestrup) trekt. César is de man die heerst over de Corsicaanse bende die de touwtjes in handen heeft in de gevangenis - inclusief enkele medewerkers. De bendeleden hebben veel te zeggen over Malik’s Arabische afkomst, maar wanneer ze hem nodig hebben geeft César Malik de opdracht een andere gevangene, Reyeb (Hichem Yacoubi), te vermoorden.

Zoals gezegd, Malik was geen moordenaar. Zijn eerste moord, en daarmee ook de scène die de toon zet voor de rest van de film, is dan ook onhandig, rommelig en wreed en laat Malik bevend achter. De scène is zo gefilmd dat hij enorm moeilijk is om te kijken. Niet alleen vanwege de pijnlijke dood van Reyeb, maar ook vanwege de angst en schuldgevoelens die we kunnen vinden in Malik. Zo wordt een interne tweestrijd voor de kijker gecreëerd, die de fantastische regisseur Jacques Audiard de hele film weet vast te houden. We weten dat Malik gruwelijke daden pleegt, maar tegelijkertijd zien we ook de corruptie binnen en buiten de gevangenis en blijven we ons afvragen of Malik misschien zelf ook wel een slachtoffer is geworden, maar dan van het systeem. Jacques Audiard laat de conclusie van deze tweestrijd volledig over aan de kijker. Hij schetst met zijn dynamische beelden, die bomvol kleine details zitten, op geen moment een zwart-wit beeld van de situatie. Alles is aan elkaar gelinkt en niks kan los van elkaar worden gezien - ras, klasse, nationaliteit, religie, gender, kapitalisme en ga zo maar door. In bepaalde maten zijn deze allen met elkaar verbonden en vinden ze uiting in deze film, haar karakters en het steengoede verhaal.

Un Prophète won bijna alle grote filmprijzen die er bestaan, waaronder de prestigieuze ‘Grand Prize of the Jury’ op Cannes, en werd genomineerd voor een Oscar en Golden Globe. Zo past de film dus precies in het rijtje van fenomenale films van regisseur Jacques Audiard.

Geschreven door Nikki Nilwik