Y Tu Mamá También

Y Tu Mamá También – wat vertaalt naar “En jouw moeder ook” – is strict genomen een roadtripfilm. Technisch gezien correct maar het is zonder twijfel een oversimplificatie voor een stukje cinema dat ontzettend veel thema’s in één filmrol weet te proppen en magischerwijs toch cohesief blijft. De aanhef kent een seksscène zonder gȇne opgevolgd door vele geestige en hormonale taferelen, echter is dit geen run-of-the-mill tienerkomedie gevuld met seks, drugs en muziek: langzaamaan ontsluiereren er veel serieuzere onderliggende thema’s zoals politieke onrust, narcisme, liefde en dood.

Tenoch en Julio, twee Mexicaanse masturbatietalenten, nodigen in hun wilde en ondoordachte ambitie een aantrekkelijke volwassen vrouw uit tijdens een familiebijeenkomst om op een roadtrip te gaan naar een hemels strand. Zij zegt vreemd genoeg ja – wel na een deprimerende en confronterende intermissie – en al snel gaat het trio op een avontuur van seksuele verwerkingstaferelen.

Wat in een Amerikaanse film al snel pornografie of een tienerwensvervulling in een vunzige komedie zou zijn, wordt hier bijna als documentaire neergezet. Naast de narratiestem die regelmatig de soundtrack onderbreekt om de context in te vullen, is voornamelijk het filmwerk sterk anders dan in menig roadtripfilm. De schilderachtige landschappen en erotische scenes worden op nuchtere wijze in beeld gebracht dankzij de cinematografie die zo min mogelijk onderbreekt en zoveel mogelijk de natuurlijke flow behoudt. Hier zie je alvast een sprankeltje van het cameratalent dat regisseur Alfonso Cuarón en Cinematograaf Emmanuel Lubezki later zullen uitdiepen in de legendarisch gefilmde Children of Men en Gravity.

Na de naïeve en vooral opwindende eerste akte komt de gelaagdheid van de vertelling los. Een belangrijke onderliggend thema, dat je snel mist als je niet zelf Mexicaans bent of bekend bent met het land, zijn de politieke implicaties. Op de achtergrond van deze film sluimeren er twee kanten van Mexico: de welgestelde elite in het moderne stadsleven en het zeer levendige doch achtergestelde plattelandsleven. Deze tweeledigheid wordt belichaamd door Tenoch en Julio, die respectievelijk de zoon van een poltiek leider en de zoon van een lagere klasse familie zijn.

Gaandeweg escaleren de ruzies tussen de twee en zorgt hun achtergrond voor een kloof, parallel aan die in de Mexicaanse samenleving. Ze worden een symbool van zelfbevrediging en van de corrupte elite versus de kansarme plattelandsmensen die geen echte eenheid vormen. Het raakt het hart van een politieke en economische strijd die zeer relevant was ten tijde van de filmuitgave. De derde hoofdpersoon, de volwassen vrouw Julia, is in zekere zin ook de personificatie van een idylissche versie van Mexico die probeert de andere twee te verzoenen. Zij is dan ook hevig op zoek naar een paradijselijk strand waarvan geen van de drie zeker is dat het bestaat en raakt ontmoedigd wanneer symbolen van corruptie en democratisch falen haar pad kruisen.

Cuarón laat het filmverhaal uitmonden in een levensveranderende vakantie waarvan niemand hetzelfde terugkomt: emotionele littekens barsten open, verraad en waarheid vermoorden de naïviteit van de hoofdpersonen en zorgen uiteindelijk voor een bitterzoete volwassenwording. Prachtig aangevuld met visuele filmmotieven zoals de vele nieuwgetrouwde stelletjes en begraafplaatsen die herhaaldelijk langskomen.

Schaamteloze tienerseks en een lollige roadtrip plus doodserieuze filmmotieven over de vluchtigheid van het leven, geverfd op een politieke achtergrond in een onrustige periode in de Mexicaanse geschiedenis; een potente mix die van deze film een topper maakt onder de Mexicaanse ‘New Wave’–films die zijn opmars maakte in de jaren negentig. Y Tu Mamá También is als een voyeuristische blik op het leven, gevuld met seks, naïviteit en eindigheid, die daarmee mogelijk een van de meest thematisch complete films van de afgelopen twintig jaar is. Bovendien biedt de film een zee van diepgang zonder ook maar een moment te preken. Een film die volwassen is, niet alleen in zijn symbolisme, maar ook in zijn nuchtere verbeelding van naakt, liefde en het eind ervan.