Boccaccio '70

Zoals Hans Beerekamp vertelt is Boccaccio '70 een omnibusfilm (ook wel anthologie of portmenteaufilm), en dit is een bijzonder beest. Om verschillende redenen kunnen regisseurs bij elkaar worden gebracht die allen afzonderlijk een film aanleveren van gemiddeld 40-minuten. Deze films worden vervolgens de hoofdstukken van een film die onder een overkoepelende titel als één geheel wordt gepresenteerd. Sommige regisseurs leverden misschien wel hun allerbeste werk af in zo’n samenwerking, terwijl anderen er hun creatieve dieptepunt leken te beleven. In feite heb je nu als Cinetree-lid dus eigenlijk de luxe dat je deze vrijdag maar liefst vier nieuwe films voorgeschoteld krijgt. Geïntrigeerd door dit cinematisch equivalent van gebundelde novelles? Lees dan vooral verder.

Er zouden meer films gemaakt moeten worden van zo’n 40-minuten. Deze speelduur is voor de filmmaker wat de lengte van de novelle betekent voor de literator. En net als met die literaire vorm wordt de maker gedwongen weloverwogen keuzes te maken, hetgeen vaak uitpakt in sterke plotstuwing en dwingende stilering. Zoals veel dingen die met film te maken hebben leek ook de omnibusfilm haar hoogtijdagen te vieren in de jaren ‘60 en ‘70. Titanen der cinema kwamen samen, bijvoorbeeld in Ro.Go.Pa.G (1963), waarin respectievelijk Rosselini, Godard, Pasolini en Gregoretti het eind van de wereld verbeelden, of Spirits of the Dead (waarvoor niemand minder dan Federico Fellini en Louis Malle aan de slag gingen met Edgar Allan Poe). Zoals misschien duidelijk is worden dit soort portmentau’s doorgaans opgezet rondom een bepaald thema, plek of idee.

Nu lijkt dit misschien een fenomeen uit vervlogen tijden –de eerste anthologiefilm was Bits of Life (1921) en de bekendste voorbeelden zijn zo’n vijftig jaar oud– maar niets in minder waar. Paris, Je t’Aime* is bijvoorbeeld een schoolvoorbeeld van een anthologie. Maar eerlijk gezegd waren er hier zoveel segmenten dat de verhalen, hoewel mooie sfeerimpressies, nooit echt narratieve tractie konden bewerkstelligen. Een klassiek drieluik is ook Tokyo! (2008) met bijdragen van Michel Gondry & Leos Carax, van wie wij al eerder films programmeerden.* Andere notabele voorbeelden: Fantasia (inderdaad, de epische Disney Film rondom kopstukken van klassieke muziek), Four Rooms (uit 1995, met een hoofdrolspeler die door verhalen van vier regisseurs wandelt, waaronder jonge Quentin Tarantino en Robert Rodriguez) of het zinderende (lees: voor velen shockerende), Japanse Rampo Noir (2005). Deze laatste zijn gebaseerd op korte verhalen van Edogawa Rampo, die ook wel de Japanse Edgar Allan Poe wordt genoemd – en zeg nou zelf, wat is er nu logischer dan een omnibusfilm op basis van korte verhalen?

Dit brengt ons bij Boccaccio '70. Het eerste deel van de titel verwijst naar de schrijver op wiens werk de films gebaseerd zijn. Giovanni Boccaccio (1313–1375) was een Florentijns schrijver, dichter en filosoof. Zijn bekendste werk is de ‘Decamerone’, een raamvertelling die uiteenvalt in honderd novellen. Vanwaar dan de ‘70’ als de film in 1962 is geproduceerd? Omdat zij uitgingen van een decameron in de jaren 70, een perfecte manier om terug te blikken op de seksuele moraal van de jaren ‘60!

Boccaccio '70 is opgedeeld in vier ‘atto’, ofwel, aktes. Hans Beerekamp stelt aan het eind van zijn introductie nog “het is een flinke zit, maar probeer het” – een nobele aanmoediging. Maar je kunt het jezelf natuurlijk ook makkelijker maken en de film per ‘atto’ bekijken. Om dat te vergemakkelijken hebben we ze op een rijtje gezet, met tijdscoördinaten zodat je makkelijk kunt ‘bladeren’.

Atto I – 00:00 – Mario Monicelli’s _Renzo e Luciana
_Renzo en Luciana trouwen terwijl ze dit verborgen moeten houden van hun werkgever. In eerste instantie zou dit deel langer zijn, maar omdat Monicelli geen grote ster kon leveren werd het deel ingekort. Marisa Solinas is echter even mooi en capabel als de actrices in de andere aktes.

Atto II – 44:30 – Federico Fellini’s _Le tentazioni del Dottor Antonio_Dit is zijn eerste film in kleur en de sensuele satire à Fellini met groots opgezette decorstukken, carnavalesque taferelen en een speelse ondermijning van christelijke zeden spat nu des te meer van het scherm. Geniet van Anita Ekberg die hier letterlijk larger than life is, scherp afgezet tegen een sullig mannetje.

**Atto III – 1:39:40 – Luchino Visconti’s Il Lavoro **
Visconti zet in op zijn fijne gevoel voor de tragiek van de bourgeouis. Romy Schneider is de vrouw die te kampen heeft met een overspelige man. Dit alles wordt gevangen in prachtig set-design en klassieke belichting.

Atto IV – 2:34:50 – Vittorio De Sica’s _La Riffa
_Het carnavaleske (etymologisch natuurlijk verwant aan ‘carnaal’) wordt hier op de spits gedreven. De dierlijke instincten die hier rondgieren zijn ook letterlijk aanwezig met de varkens en stieren die zich net zo onrustig voortbewegen als de hordes mannen. Wat wil je ook als er een schiettent is waarbij de hoofdprijs een nacht met Sophia Loren is..?

Geniet van de kleurrijke verhalen waarbij vrouwen centraal staan. Ze worden dan weliswaar geobjectiveerd door hun regisseurs, maar de mannen delven toch wel echt steeds het onderspit. Boccaccio '70 biedt speelse erotiek in verzadigde kleuren, vier voor de prijs van één!

* Paris je t’Aime is hier te vinden in ons archief

* van Michel Gondry vertoonden wij eerder Eternal Sunshine of the Spotless Mind. Vind deze hier in ons archief

* Van Leos Carax programmeerden wij onlangs nog Holy Motors. Wie deze film heeft gezien zal het personage ‘mr. Merde’ gelijk herkennen, die in Tokyo! zijn eerste verschijning maakt. Lees hier verder over Holy Motors en kijk de film.