Collective

“Krijg de klere met jullie smerige corruptie” is de tekst van het nummer waarmee de heavy metal band ‘Goodbye to Gravity’ afsluit. De leadzanger merkt op dat er iets in de fik staat; “dit hoort niet bij de show” zegt hij enigszins verontrust. Niet veel later heeft de zaal zich gevuld met rook en zien we de schrijnende beelden - waarschijnlijk opgenomen met de telefoon van een bezoeker - waarop het publiek paniekerig naar de uitgang zoekt. Terwijl de tekst van Goodbye to Gravity nog nagalmt, legt Collective het een na het andere schandaal bloot. Beetje bij beetje wordt duidelijk dat vooral het corrupte zorgsysteem de meesten fataal is geworden. Documentairemaker Alex Nanau volgt alle ontwikkelingen op de voet en laat zien hoe de tragedie veel losmaakt in Roemenië. Er ontstaan protesten naar aanleiding van deze catastrofale brand die zelfs leiden tot het aftreden van een deel van de regering.

In de maanden na de brand blijft het dodental stijgen – reden voor een team journalisten om in de zaak te duiken. De journalisten stuitten op resultaten die zo absurd zijn dat het bijna ongeloofwaardig wordt. Zo blijkt de leverancier van het desinfectiemiddel dat in de ziekenhuizen wordt gebruikt, het spul te verdunnen tot een concentratie van slechts 10%. Na het uitlekken van deze informatie komt de eigenaar van dit bedrijf op mysterieuze wijze om in een auto-ongeluk, nog voor hij voor de rechter kan verschijnen. Langzamerhand kunnen de andere partijen niet meer ontkennen dat ze op de hoogte waren van de corrupte werkwijze van de leverancier, en zo wordt stap voor stap het verrotte zorgsysteem van Roemenië uitgeplozen. Het is bijna ironisch dat het slotnummer van de band zo in lijn ligt met hetgeen dat in de nasleep van de brand aan het licht wordt gebracht.

Nanau houdt zich de gehele documentaire op de achtergrond; als een fly on the wall volgt hij de journalisten, ministers en slachtoffers. Het resultaat is een sobere documentaire die zonder poespas de kijker confronteert met een systeem waarin geld kennelijk zwaarder weegt dan het leven van een grote groep jonge mensen. Zonder voice-over of interview die het narratief bepalen, of toegevoegde muziek om het drama te ondersteunen, drukt deze film feiten in je gezicht die je keer op keer verafschuwen. Naast de focus op deze schandalen zien we ook meermaals slachtoffers terugkomen in deze film. Een belangrijke rol is weggelegd voor Tedy Ursuleanu, die het krachtige symbool wordt van de opstand. Ondertussen leert ze leven met zowel de fysieke als mentale littekens die ze aan de brand heeft overgehouden. Alex Nanau is overal bij met zijn camera en laat met zijn teruggetrokken houding het verhaal zichzelf vertellen, en dat levert een hele krachtige documentaire op.