Linha de Passe

Regisseur Walter Salles heeft een indrukwekkend rijtje films op diens naam staan, waaronder Central do Brasil en een van onze favorieten; The Motorcycle Diaries. Ook maakte Salles een van de korte films in Paris, je t’aime, die pas geleden nog bij ons te zien was. Nu voegen we met veel liefde een nieuwe film van deze regisseur aan ons platform toe: Linha de Passe, die samen met co-regisseur Daniela Thomas gemaakt werd. Met deze film wist Salles opnieuw de harten van filmcritici te winnen. Zo won het drama een prijs op Cannes voor beste actrice - Sandra Corveloni’s acteerwerk is inderdaad betoverend - en werd Linha de Passe genomineerd voor een Gouden Palm.

Deze bijzonder eerlijke film speelt zich af in de arme wijken van São Paulo, waar moeder Cleuza (Sandra Corveloni) probeert haar vier zonen - en zichzelf - buiten de gevaarlijke en corrupte wereld van São Paulo’s favela’s (een ander woord voor een Braziliaanse achterstandswijk) te houden. Zo makkelijk blijkt dit niet: als arm persoon in deze harde stad sta je namelijk al 10-0 achter en zul je, om kans te maken op een hoopvolle toekomst, ook echt een beetje geluk moeten hebben.

Zonder dat beetje geluk zijn de kansen van Cleuza (die zwanger is van haar 5e kind) en haar vier zoons niet optimaal. Het leven in de wijk waar zij wonen is hard en oneerlijk en wordt al helemaal niet makkelijker gemaakt door de samenstelling van hun gezin. Cleuza heeft namelijk 4 zonen van verschillende vaders, wat ervoor zorgt dat de broers compleet verschillend zijn en de gezinsverhouding soms wat moeizaam gaat. De oudste zoon, Dênis, is een rokkenjagende motorkoerier - één van de letterlijk duizenden in de stad - die overweegt de misdaad in te gaan om alimentatie te kunnen betalen aan de moeder van zijn kind. Dario is Cleuza’s 18-jarige zoon, die gezegend is met voetbalkwaliteiten waarvan hij hoopt dat deze hem en zijn familie op een dag uit de favela kunnen halen. De derde in de rij haalt al zijn hoop uit de evangelische kerkgemeenschap, terwijl hij ‘s avonds de eindjes aan elkaar probeert te knopen als pompbediende. De jongste zoon is een spijbelende pre-puber die niets liever wil dan zijn vader vinden en door deze zoektocht geobsedeerd raakt door bussen, omdat zijn vader een buschauffeur was.

Linha de Passe moet worden gezien als een soort anti-reactie op de door Hollywood vaak gedramatiseerde en geromantiseerde films over achterstandswijken in Brazilië (denk aan films als Cidade de Deus en Tropa de Elite). Door dit misplaatste beeld besloot regisseur Salles juist een reëel beeld van deze omgeving te schetsen. Niemand in Linha de Passe is goed of slecht en niks is zwart-wit. De beelden zijn vaak druilerig en door de bewogenheid enorm persoonlijk. Alles wat in beeld wordt gebracht is belangrijk en geeft informatie over de handelingen van de personages. Hun keuzes zijn soms twijfelachtig, maar door de film begrijp je wel waarom ze het doen. In Linha de Passe doet namelijk iedereen op z’n eigen manier uiterst zijn best om te overleven en dat beetje geluk te vinden om hun leven te kunnen verbeteren. Dat het vinden van dat geluk op plekken zoals deze favela duizenden keren moeilijker is dan in een gemiddelde wijk hier in Nederland, wordt in Linha de Passe weer eens pijnlijk duidelijk.

Geschreven door Nikki Nilwik