Black Venus

De naam Saartjie 'Sarah' Baartman zal misschien niet direct een lampje doen branden, maar na het zien van de film Black Venus ga je die naam nooit meer vergeten. De Zuid-Afrikaanse Saartje werd in 1790 geboren in Zuid-Afrika, waar ze als slaaf werkte voor Nederlandse boeren. Als de broer van haar slaveneigenaar haar rijkdom belooft als ze meereist naar Londen, begint haar persoonlijke afdaling in de hel: ze wordt na aankomst direct geëxploiteerd en moet - vanwege haar uiterlijk - allerlei geschifte meesters ontgelden. Totdat ze er letterlijk dood bij neervalt. Haar stoffelijke resten werden pas in 2002, na jaren bestudeerd te zijn, teruggegeven aan haar thuisland.

Het verhaal van Saartje Baartman is een verhaal dat doet denken aan dat van David Lynch’s The Elephant Man of zelfs de films over King Kong. Maar een belangrijk verschil met die films is dat regisseur Abdellatif Kechiche er in Black Venus geen moment schuwt om de gruwelijkheden te tonen waartoe mensen in staat zijn. Tot in het ondraaglijke wordt Saartje door Kechiche’s camera gevolgd, soms in minutenlange scènes van foltering of exploitatie. Haar verhaal is vanaf het begin af aan dan ook verschrikkelijk, maar daardoor absoluut niet minder belangrijk om te kennen. Baartman wordt geboren als Khoikhoi, een stam die in de toenmalige rijke, witte volksmond de inmiddels offensieve term Hottentot droeg. Haar opvallende verschijning - een groter achterwerk en grotere geslachtsorganen dan witte vrouwen - maakte haar gewild onder fanatieke wetenschappers en de geschifte ‘freakshow’-leiders van de westerse wereld.

Black Venus is daarmee zeker geen film die je opzet om even helemaal tot rust te komen na een lange, stressvolle dag op kantoor. Maar het is wel een film die kijkers beloont die zich volledig durven over te geven aan het onderwerp. Want de scènes die Kechiche laat zien, bestaan uit thema’s die momenteel nog altijd actueel zijn: het niet accepteren van mensen die afwijken van de norm en angst voor datgene waarvan we niks afweten. Black Venus is niet alleen een belangrijke film over het leven van een sterke, moedige vrouw, maar ook een spiegel van de werkelijkheid.

Het zijn overigens niet alleen de indringende shots van Kechiche, maar ook het acteertalent van hoofdrolspeler Yahima Torres dat Black Venus tot zo’n bijzondere film maakt. Ze speelt haar rol met zoveel lef dat het een stuk gemakkelijker wordt om je over te geven aan een verhaal dat zover weg lijkt te staan, maar eigenlijk nog altijd zo relevant is. Daarom ook alle hulde voor Torres, voor haar rol als een vrouw die niets liever wil dan een eerlijke kans op geluk en welvaart, maar uiteindelijk moest constateren dat de rest van de wereld haar alleen maar zag als een minderwaardig schepsel. Hoe pijnlijk Black Venus op momenten ook kan zijn, het is een film die het verdient om gezien te worden.