Verdwijnen

Verdwijnen snijdt een pijnlijk onderwerp aan; namelijk dat van moeizame ouder-kindrelaties. Wanneer je nog jong bent, kijk je vaak enorm tegen je ouders op. Kun je je bijvoorbeeld nog herinneren dat je in je vroege jeugd dacht dat je ouders alwetend waren? Voor je gevoel konden ze elke vraag over elk onderwerp beantwoorden, en wisten ze meer van de wereld dan je je ooit zou kunnen voorstellen. Uiteindelijk maken zij jou dan ook voor een groot deel tot wie je bent: zij hebben je opgevoed, normen en waarden meegegeven en vormen jouw eerste beeld van hoe de wereld er uitziet. De meeste mensen die een warme, liefdevolle jeugd hebben gehad, zullen het dan ook onbegrijpelijk vinden dat je zo’n slechte en afstandelijke band met je ouders kunt hebben.

Toch zijn er ook veel kinderen die opgroeien zonder zulke liefdevolle, toegewijde ouders. Je ziet vaak genoeg gezinnen waarin ouders veel drukker met hun eigen leven zijn en niet kunnen bieden waar jij als kind naar verlangt. Sommige ouders zullen misschien niet voorbereid zijn op hoe intensief het leven met kinderen is, of hebben andere problemen die hen bezighouden. Wat de redenen ook mogen zijn: voor een kind moet het afgrijselijk zijn. Dat zo’n jeugd jou en je relaties tekent, is niet meer dan logisch.

Voor mensen die geen warme herinneringen hebben aan hun jeugd of aan de relatie met hun ouders, zal Verdwijnen pijnlijk herkenbaar zijn. Roos (Rifka Lodeizen) en haar moeder Louise (Elsie de Brauw) hebben nooit een sterke band gehad; Roos zal haar hele leven een kind blijven dat antwoorden van haar afwezige moeder hoopt te krijgen. En hoe stoer en onafhankelijk ze ook probeert over te komen - zij wil zich ook wel eens veilig en geborgen voelen. De oude pijn die Roos nog altijd voelt, zorgt er dan ook voor dat ze moeite heeft om het gesprek met haar moeder aan te gaan. Toch weet ze dat ze wel móet, aangezien dit hun laatste kans op verzoening zal zijn.

Het is duidelijk dat regisseur Boudewijn Koole moeilijke onderwerpen niet uit de weg gaat. Zo maakte hij eerder al Kauwboy (dat ook over een moeizame relatie tussen ouder en kind gaat) en Beyond Sleep, dat geïnspireerd is op de klassieker Nooit meer slapen van W.F. Hermans. Ook met Verdwijnen weet hij de vinger op de zere plek te leggen. Allereerst is de relatie tussen Roos en haar moeder een belangrijk en bovenal pijnlijk thema, maar ook de ongeneeslijke ziekte van Roos speelt een belangrijke rol. Wanneer je nog jong bent, in de bloei van je leven staat en allerlei plannen in je leven hebt, is het je allergrootste nachtmerrie om door zoiets getroffen te worden. Twee belangrijke en heftige thema’s, die Koole subtiel maar treffend weet aan te snijden door je langzaam de gedachtewereld van Roos in te trekken. Door de vele close-ups, de sterke belichting en het luide gezucht en gesteun, kom je als kijker dichter dan ooit bij de personages. Juist doordat er relatief weinig dialoog is, blijft er veel ruimte voor je eigen invulling van de situaties en de gevoelens van de personages.

Verdwijnen is, net als de eerdere films van Koole, een genot om naar te kijken. Het acteerwerk is fenomenaal (Rifka Lodeizen!) en de prachtige landschappen van Noorwegen voorzien elke scène opnieuw van een visueel hoogstaande achtergrond. Een perfect totaalplaatje dus!