Pina
Kijk je ogen uit.
€9,99 per maand na proefperiode. Altijd opzegbaar.
Voor iedereen die, net als wij, heel erg verlangt naar een dansvoorstelling: Pina. Regisseur en documentairemaker Wim Wenders zou samen met Pina Bausch, baanbrekend choreografe, aan Pina’s biografie werken. Vlak voor de opnames overleed ze, waardoor haar verhaal uiteindelijk door de ogen van haar dansgezelschap is verteld. Een ode aan Pina, haar werk en de kracht van dans.
door Kenneth StampEen filmische lofrede
Eén ding wist Wim Wenders zeker: moderne dans was niet voor hem. Zijn vriendin moest hem aan zijn haren meeslepen naar een uitvoering van de beroemde Pina Bausch Company. Maar nadat de Duitse regisseur het optreden zag, wist hij zeker dat hij een film zou maken over het theater en haar getalenteerde directrice Pina Bausch. Jarenlang zocht Wenders naar de juiste vorm voor zijn project en in 2008 vond hij deze in de 3D-filmtechniek. Nog geen week voor de start van de opnames overleed Bausch plotseling. Wat een documentaire over de choreografe en haar theater moest worden, werd Pina: een filmische lofrede in drie dimensies.
Wie denkt aan een 3D-film, ziet al snel IMAX-zalen vol brildragende bioscoopbezoekers voor zich die verschrikt wegduiken voor langs vliegende helikopters en ontploffende ruimteschepen. Dat 3D ook een veel subtieler middel kan zijn om kijkers onderdeel te maken van de film, bewijst de Duitse regisseur Wenders met zijn documentaire Pina uit 2011. Net als zijn landgenoot Werner Herzog dat deed met de hypnotiserende documentaire Cave of Forgotten Dreams heeft ook Wenders de 3D-techniek gebruikt om zijn film op bijzondere wijze tot leven te brengen. De meeste mensen zullen deze film echter nog buiten de bioscopen in 2D zien – maar alsnog zal Wenders’ film bijzonder 3D aanvoelen: de dansen zwieren dankzij zwevende groothoeklenzen in prachtige dieptecomposities door het beeld.
Hoewel Pina begon als samenwerking tussen Wenders en Pina Bausch zelf, is het plotselinge overlijden van zijn collaborateur alles behalve vernietigend geweest voor het verbluffende eindresultaat. De documentaire bestaat uit een aantal bekende dansen van Bausch, die zich vrijwel allemaal in en om haar beroemde uitvalsbasis het Tanztheater in de Duitse stad Wuppertal afspelen. Wenders kiest voor elke dans een opvallende nieuwe setting, zoals een onderwater gelopen podium, een schilderachtig verlicht bos of een rots die uitkijkt over de zee. Niet alleen de omgevingen, maar ook de moderne dansuitvoeringen zelf brengt de Duitse regisseur op een opvallende wijze in beeld. Het ene moment kiest hij ervoor om specifieke bewegingen te laten zien - het aanspannen van een armspier, een uitdrukking op een gezicht - en het andere moment neemt hij met de camera afstand en laat hij de halsbrekende sprongen en indrukwekkende choreografie van Bausch’ producties zien.
Wat opvalt tijdens het kijken van de verschillende dansuitvoeringen van Bausch is dat de choreografe in elke productie één of meerdere van de volgende thema’s verwerkt: verlangen, (seksueel) geweld en de vergankelijkheid van het leven. Wenders heeft ervoor gekozen om zijn film een mengelmoes te maken van een aantal verschillende dansen. Er worden geen hele producties achter elkaar getoond, maar de stukken die qua thema’s bij elkaar passen, haken op elkaar in. Het kan hierdoor een beetje overdonderend zijn om van een expressieve, bijna gewelddadige dans in een intieme tranentrekker te vallen. Toch zit ook hierin een enorme kracht, want door zich volledig te richten op de emoties die Bausch’ dansen uitstralen, in plaats van het uitbeelden van een plot, kan je je als kijker volledig verliezen in de beelden en de dynamiek van de dansers. En beide zijn extra bijzonder door de visionaire cameravoering in de film.
Om van Pina te genieten, hoef je dus absoluut geen liefhebber te zijn van moderne dans. Maar wie meer wil weten over Bausch en haar cultstatus in de danswereld, kan veel leren van de interviews met verschillende dansers die met de Duitse choreografe hebben samengewerkt. Ook dit doet Wenders net even anders. In plaats van ‘talking heads’ kiest Wenders voor ‘talking bodies’: je hoort de stemmen van de dansers vertellen over het werken met Pina, maar ziet ze niet praten. In plaats daarvan zie je een totaalshot van de danser in kwestie, of focust de camera op een bepaalde beweging of gelaatstrek. Het resultaat hiervan zijn onverwacht intieme interviews met de mensen die Bausch van heel dichtbij hebben meegemaakt. Het moge duidelijk zijn: deze documentaire is tot in de puntjes verzorgd door iemand die zijn ontzag voor Pina Bausch treffend heeft weten om te zetten in een meeslepende film.
Pina Bausch (Pina)“Dance, dance… otherwise we are lost.”
Deze films werden ook geselecteerd door Wende
Kijk je ogen uit.
€9,99 per maand na proefperiode. Altijd opzegbaar.