Cinetree-lid Marion over de documentaire 'Mother'

In de film zie je hoe relaxed de Thaise verzorgster Donna met de demente Elisabeth samenleeft. Als een dochter die voor haar moeder zorgt. De zon breekt regelmatig door op het gezicht van Elisabeth. Hun band is mooi om te zien. Elisabeth blijft dicht bij haarzelf maar haar blije ogen laten zien dat ze een eindeloos ruim hart heeft. Donna kan bij haar terecht met haar verhaal en verdriet. Elisabeth luistert en troost als een moeder.

Na Elisabeth focust de documentaire op Marcia uit Zwitserland. Haar man en kinderen hebben uiteindelijk besloten haar naar het privé-verzorgingstehuis in Thailand te brengen. Zelf zijn ze niet in staat dit niveau van aandacht en zorg te leveren. De film laat op mooie wijze zien welke emoties en twijfels er zijn; hoe Marcia uiteindelijk toch naar Thailand gebracht wordt. Deze familie kwam gezamenlijk tot een besluit. Ze wil het beste voor Marcia.

De kijker mag vinden wat hij wil, maar Mother nodigt in ieder geval uit om verder te kijken en laat zien wat werkt. De film is niet bang om tragische taferelen te vertonen. Zo is het pijnlijk om te zien hoe Marcia haar familie zoekt; waar zijn ze plotseling gebleven? Terwijl ze met hen videobelt, snapt ze niets van haar man Walti op het scherm. Ze wil liever weg. Net als de film heb ook ik het antwoord niet. Wel zie ik dat Walti het beste met haar voor heeft én dat hij het ontzettend moeilijk vindt om thuis te komen in een leeg huis, terwijl zijn vrouw zich langzaam overgeeft aan de warme zorg in Thailand.

Het mooiste is wanneer familieleden manieren creëren om er te zijn voor hun vader of moeder. Het is belangrijk dat er altijd iemand is. Familie is juist zo onmisbaar in deze laatste levensfase! De film stelt belangrijke vragen als: wat als ze geen tijd hebben? Of te druk zijn met andere dingen?

Ik heb grote waardering voor wat Donna blootlegt in de film. Het moment dat Donna stilvalt en de existentiële vraag naar boven komt: waarom werk ik zo hard voor andere mensen en zorg ik zo slecht voor mijn eigen moeder en kinderen? Komen wij nog toe aan stilvallen om de juiste vraag naar boven te laten komen? Hebben wij niet allemaal van nature de roeping van binnen om goed voor onze ouders te zorgen? Om hen te helpen in hun levensnood? Misschien zijn we inmiddels geblokkeerd van onze innerlijke natuur.

Ik wil me ervan weerhouden om antwoord te geven op deze vragen. Het ligt voor iedereen anders. In ons land ziet familie het reguliere systeem van de zorg voor mensen met dementie te vaak als enige mogelijkheid. Familie denkt haast unaniem dat de zorg die aangeboden wordt het beste is. Organisatorisch misschien wel, maar het gaan om menselijkheid als uitgangspunt. De betrokkene zelf heeft vaak weerstand; het gaat te snel en er wordt niet of onvoldoende naar hem/haar geluisterd. Door de drukte van het leven zelf en het niet kennen van de mogelijkheden, laat de familie het soms te veel over aan de casemanager zonder naar eigen mogelijkheden te kijken.

Ga op zoek naar andere mogelijkheden. Probeer na te gaan wat de persoon in kwestie echt nodig heeft en welk steentje je zelf wil bijdragen. Dit proces heeft tijd nodig. Daar moet je naar toe groeien… Houd je ogen en je hart open, wees creatief en ga samen aan tafel zitten als familie en betrokkenen. Deel je zorgen en wanhoop en luister naar elkaar. Neem de tijd, durf dingen uit te proberen en maak vooral kleine stapjes. Stapje voor stapje met de betreffende geliefde als middelpunt. Want daar gaat het uiteindelijk om.

Probeer ook onorthodoxe voorstellen te bespreken. Zoals: wie van de kinderen neemt moeder/vader in huis? Of is er iemand anders die zich aanbiedt? Een vriendin, een ex-partner? Je kunt het maar beter proberen. Je zou ze zelfs mee op vakantie kunnen nemen. Alleen als je durft! Het is een aanrader! Dat kan ook als ze al in een verpleeghuis wonen. Laat daarnaast vooral jonge kinderen meepraten! Vraag hen naar hun ideeën. Zij hebben nog een vrije geest en staan dichtbij hun natuur. Neem vooral de tijd om het allemaal niet te weten. Want in de nacht, wanneer ons brein tot rust komt, gaan onverwacht soms deuren open.

Mijn ervaring in de dagelijkse praktijk is dat wanneer het er allemaal mag zijn, er altijd een derde oplossing zichtbaar wordt waar iedereen zich in kan vinden. Ik hoop dat Mother de kijkers inspireert om stil te staan bij hun eigen keuzes. Daarbij zou ik deze film ook aanbevelen voor op basisscholen en middelbare scholen.

Wie is Marion van den Waardenberg?

Marion is afgestudeerd met een master op ‘Ontwikkeling van levenskwaliteit bij dementerende mensen en hun familie’ aan het BUC Benelux Universitair Centrum. Verder heeft ze meerdere boeken en boekjes geschreven (‘Herberg voor eigenwijze mensen’, ‘Bewust in relatie met dementerende mensen en hun familie’, ‘24 uur met God: dementeren is een overgangsfase’). En natuurlijk is ze filmliefhebber en enthousiast lid van onze Cinetree community!