Cinetree explains: food in films

Voeding staat centraal

Dankzij het thema Food for thought, zochten we naar scènes die ons meer leren over voedsel. We zien de liefde voor eten en de gekke gewoontes die we erop nahouden, maar ook de grote impact van de voedingsindustrie op onze wereld, onze gezondheid en ons denken. Maar eten zorgt ook voor onvergetelijke scènes in de filmwereld. Dit valt de kijker echter niet altijd op. In (bijna) alle films, is eten en drinken een onmisbaar element. Meestal wordt dit ingezet om de grotere verhaallijnen in een film te ondersteunen. Het zegt bijvoorbeeld iets over de plaats waar het verhaal zich afspeelt, of het duidt de levensomstandigheden van een personage aan. Gelukkig zijn er veel voorbeelden van filmmakers die op een originele en eigentijdse manier voedsel in film verwerken. Bereid je maar voor op een aantal films om van te smullen!

Eten wat de pot schaft

Een van de belangrijkste figuren van de filmgeschiedenis is zonder twijfel acteur en regisseur Charlie Chaplin. Chaplin wist al snel hoe hij het publiek tijdens een voorstelling moest vermaken: komedie zonder woorden. Door voedsel aan komedie te linken, creëerde Chaplin heel veel grappige en onvergetelijke scènes. In The Gold Rush (1925) wordt het hoofdpersonage, gespeeld door Chaplin, door hongersnood gedwongen om een gekookte schoen te eten. Voor deze scène liet de ietwat perfectionistische Chaplin twintig laarzen uit drop maken, werden 63 opnames gemaakt en resulteerde dit in wat laxerende ongemakken bij de acteurs. Oeps!

Daarnaast is het absoluut de moeite waard om de bekende dance of bread rolls scène te bekijken; waar Chaplin met twee vorken twee broodjes laat dansen. Jaren later wordt deze bekende scène door (een super jonge!) Johnny Depp in Benny & Joon (1993) nagespeeld, als eerbetoon aan de grote komiek.

Eerst het eten, dan de moraal

Scènes met voedsel worden voor meer ingezet dan voor vermaak, in Daisies (1966) dienen ze als verborgen reactie op het politieke systeem. Věra Chytilová wilde een andere manier vinden om betekenis te creëren in haar films, en vormde hierdoor een eigentijdse en controversiële cinematografische stijl. Zo paste Chytilová verschillende nieuwe technieken toe zoals collage, psychologische manipulatie en psychedelisch kleuren. Het resultaat? Twee jonge vrouwen, Marie en Marie, die van mening zijn dat de wereld verrot en slecht is; een geldige reden om je dan ook slecht te gedragen. In deze absurde, surreële en satirische film, spelen, gooien en knippen de twee met eten en andere objecten. Je kunt de film grotendeels niet serieus nemen, want alles mag; daarom beginnen Marie en Marie aan een heerlijk en iconisch voedselgevecht waar ze dansend borden, flessen en glazen stukgooien. Achteraf stellen ze zich de vraag of ze kunnen herstellen wat ze kapot hebben gemaakt – als referentie naar de gecontroleerde filmindustrie door de Sovjet-Unie. Chytilová hoopte dat het publiek door deze nieuwe technieken de filosofische betekenis van haar films in twijfel zouden trekken. Wij denken dat dat wel is gelukt…

Verstand hebben van gekookt eten

Altijd al willen weten hoe je de perfecte ramen (Japanse noedelsoep) klaarmaakt? Regisseur Juzo Itami laat je in Tampopo (1985) zonder schaamte op een hilarische manier de erotische kracht van noedels zien. De film gaat over een jonge weduwe, Tampopo, die in een klein eetcafé niet erg succesvolle ramen serveert. Na een wanhoopskreet besluiten twee rondreizenden vrachtwagenchauffeurs Tampopo te helpen in de zoektocht naar de beste ramen. Ze beginnen aan een onvergetelijke reis. In Tampopo rol je van hilarische situatie in een erotische situatie. De film is grappig, sexy en sappig – en het geslurp ook! Na afloop heb je ongekend veel zin om een grote kom ramen. Wie had ooit gedacht dat een film over ramen zo sensueel en avontuurlijk kon zijn? Bovendien krijg je (naast honger) het gevoel dat je in Japan zit. Een film die iedereen gezien moet hebben.

Je ogen zijn altijd groter dan de maag

Chocolade, champagne, en cake. Dit zie je in overvloed terug in Marie Antoinette (2006), een biografisch-historische film geschreven en geregisseerd door Sofia Coppola (onze grote heldin). Dankzij cinematografische vrijheid, reconstrueerde Coppola met hedendaagse elementen, zoals het gebruiken van rockmuziek op de achtergrond, het leven van Marie Antoinette. In Marie Antoinette wordt voedsel gewoonweg kunstvorm; een gigantisch ontbijt, heel veel zoetigheden en niet te vergeten, een overvloed aan drank. Al met al, Coppola vergeet nooit een detail als het om eten en drinken gaat.

Klare wijn schenken

We eindigen onze reis bij een hartverwarmende en leerzame film van regisseur Cédric Klapisch; Retour en Bourgogne (2017) over familie, roots, en… wijn. Eten en drinken kan ook veel bijbrengen over het loskomen en verbonden blijven van een familietraditie; het telen van druiven. In Retour en Bourgogne maken we kennis met Jean die na een wereldreis van tien jaar terugkeert naar Bourgogne omdat zijn vader op sterven ligt. Intussen bereiden zijn zus en broer zich voor op de druivenpluk. Klapisch sleurt je niet alleen mee door een familiedrama, maar geeft je op een korte tijdspanne heel veel kennis mee over wijngaarden en wijn. Daarnaast geniet je ook van de prachtige wijngaarden in het Franse landschap; de ideale locatie voor een film over wijn.