Housewitz

Het is inmiddels al een lange tijd geleden dat de Tweede Wereldoorlog officieel ‘eindigde’ in Nederland. ‘Eindigde’, want ondanks het feit dat we een getal leerden op school om aan te geven wanneer deze verschrikkelijke oorlog ophield, is er voor vele mensen nooit écht eind aan deze oorlog gekomen. De afgrijselijk en niet in woorden te omvatten misdaden die mensen, waarvan het overgrote deel Joden, in die tijd zijn aangedaan, hebben logischerwijs een afdruk achtergelaten op de generaties van toen en nu. Vooral voor die eerste groep heeft de oorlog vaak nog invloed op hun dagelijkse leven, zelfs als deze ‘al’ 77 jaar voorbij is. Geen eind dus - in ieder geval niet voor iedereen - en daarom is het zo belangrijk dat deze verhalen verteld en herdacht worden.

Oeke Hoogendijk, dochter van een Joodse moeder die de Tweede Wereldoorlog overleefde, besloot een openhartige documentaire te maken over het oorlogstrauma van haar moeder. Als tiener werd Oeke’s moeder Lous naar Westerbork gedeporteerd. Zij overleefde dit kamp, maar haar vader en broer werden op brute wijze in Auschwitz vermoord. Tientallen jaren later herleefde Lous nog steeds de traumatische ervaringen die zij als tiener in de Tweede Wereldoorlog meemaakte. Hierdoor ontwikkelde zij een fobie waardoor zij haar huisje jarenlang niet kon verlaten. De laatste dertig jaar van haar leven herleefde Lous de gruwen van de Tweede Wereldoorlog daarom gevangen in haar eigen huis; wat de titel Housewitz perfect verklaart. Geen stap durfde Lous meer buiten te zetten, behalve op de weinige momenten waarop de hypnotiserende beats van Tiësto haar genoeg vertrouwen gaven om een zonnestraaltje op te vangen in haar eigen tuin. Deze momenten, gecombineerd met de momenten waarop Lous vol overgave geniet van de kleinste dingen in het leven, geven de documentaire een luchtige, bijna grappige lading. Enorm knap gedaan door regisseur Oeke Hoogendijk, vooral als je je bedenkt dat ze het enorm zware verhaal van haar moeder en haar gehele familie in beeld brengt.

Oeke Hoogendijk maakte deze emotionele, pijnlijke, maar ook openhartige en grappige documentaire over haar moeder, omdat zij zelf nooit een film had gezien die dit verhaal goed in beeld bracht. Tweede Wereldoorlog films gaan vaak over de oorlog zelf, maar weinig aandacht wordt gegeven aan de trauma’s van overlevenden. Zeker nu de laatste generatie die de oorlog zelf heeft meegemaakt steeds ouder wordt, verdienen ook deze verhalen gehoord en verteld te worden. De afloop van een oorlog is namelijk nooit echt een eind, het is eerder een begin van heropbouwen, rouwen en verwerken.