Capharnaüm
Kijk je ogen uit.
€9,99 per maand na proefperiode. Altijd opzegbaar.
Zain slijt zijn dagen in de straten van de Libanese hoofdstad Beiroet. Als oudste kind van het gezin moet hij helpen zijn familie te onderhouden. Wanneer de nare situaties zich blijven opstapelen, besluit Zain weg te lopen van huis. Capharnaüm is een diep ontroerend portret over een kinderleven dat nooit op deze manier geleefd had moeten worden.
Bedroefd, boos, bang, bestaansrecht
Voor veel kinderen is hun verjaardag de belangrijkste dag van het jaar. De enige dag dat het 24 uur lang ongegeneerd alleen maar over hen mag gaan. De dag waarop ze cadeautjes krijgen, mensen voor hen zingen en er onbeperkt taart en snoep gegeten mag worden. Wat is er nu eigenlijk mooier dan een kinderverjaardag? Vanuit dat perspectief gezien is het eigenlijk onvoorstelbaar om te bedenken dat er kinderen op deze wereld zijn die geen idee hebben op welke dag ze jarig zijn. Sterker nog: dat er veel kinderen bestaan die überhaupt geen idee hebben hoe oud ze eigenlijk zijn.
De kleine Zain, hoofdpersonage in Capharnaüm, is het uitgelezen voorbeeld van zo’n kind. Met zijn amper twaalf jaar (de gevangenisarts heeft Zains leeftijd geschat op basis van diens melktandjes) is hij als oudste zoon voorbestemd om als ‘beschermheilige’ van het gezin te fungeren. Niet omdat hij dat wil, maar omdat hij - simpelweg - geen andere keuze heeft. Zijn ouders doen het niet; die kunnen amper voor zichzelf zorgen. Ondanks alle chaos, armoede en ellende in zijn leven, moet Zain - koste wat kost - zijn broertjes en zusjes tegen de boze buitenwereld zien te beschermen. En dat die buitenwereld bikkelhard is… dat weet Zain maar al te goed. Ben je arm en heb je niets? Dan zal dat in Beiroet waarschijnlijk ook zo blijven. Een goed opvangsysteem of hulpverlening is er namelijk niet. En tja, als zelfs je eigen ouders zich niet om je bekommeren, zul je toch echt voor je eigen geluk moeten zorgen. Maar probeer dat maar eens, als je zelf nog gewoon kind bent en je eigenlijk alle liefde en zorg van de wereld nodig hebt.
Het is dan ook niet verwonderlijk dat Zain al op jonge leeftijd tot een ‘straatschoffie’ verworden is. In feite heeft hij nooit een andere keuze gehad: hij moest óf keihard van zich afbijten óf zich de kaas van het brood laten eten. Door zich groot en stoer te houden (en door woorden uit te kramen die je bij een kind van twaalf echt niet zou verwachten!), lukte het hem uiteindelijk redelijk goed zichzelf staande te houden. Maar echt heel lang kan het op deze manier natuurlijk niet goed gaan. Veel beter wordt het dan ook niet wanneer Zain (uit woede naar zijn ouders) besluit om weg te lopen van huis. Hij belandt op straat tussen de ratten, criminelen en het vuil. En vanaf dat moment... gaat het eigenlijk alleen maar bergafwaarts.
Capharnaüm is gemonteerd als een raamvertelling waarbij continu geschakeld wordt tussen ‘het heden’ in de rechtszaal en het verleden van Zain op straat. Daardoor wordt langzaamaan duidelijk welk hartverscheurend voorval tot deze bizarre rechtszaak heeft geleid. Heel veel meer willen we daarover nog niet verklappen, maar één ding is zeker: Capharnaüm is de mooiste en meest pijnlijke film die we in lange tijd hebben gezien . Hoe kleiner de kans dat het goedkomt met Zain; hoe groter de empathie en sympathie. Konden we hem maar redden…
Film in feiten
1. Niets van wat je ziet in Capharnaüm is verzonnen of overdreven: de film is fictie, maar alle losse elementen zijn gebaseerd op situaties die regisseur Nadine Labaki écht meemaakte in Libanon. Ze ontmoette een moeder met zestien kinderen, bezocht jeugdgevangenissen, achterbuurten en zag peuters verloren op straat rondlopen.
2. De titel ‘Capharnaüm’ is het Franse woord voor, vriendelijk gezegd, ‘warboel’ of ‘chaos’. De naam komt van een ruïne uit de Oudheid, die te vinden is in het huidige Israël. Volgens regisseur Nadine Labaki heeft Capharnaüm een iets heftigere betekenis, namelijk: ‘de hel’. Een betekenis die goed lijkt aan te sluiten op de harde realiteit waarin de Libanese kinderen leven.
3. Dat de jonge acteurs ijzersterke acteerprestaties neerzetten is niet zo vreemd: Labaki vond het grootste deel van haar cast in de sloppenwijken van Beiroet, waar de film zich ook afspeelt. De echte levens van de acteurs liggen dus dichterbij de personages dan je zou denken.
Must-see, omdat:
1. Doordat de acteurs letterlijk van de straten van Beiroet zijn geplukt, lijkt Capharnaüm haast een documentaire.
2. Regisseur Nadine Labaki de juiste balans weet te vinden tussen empathie en medelijden.
3. Capharnaüm genomineerd werd voor een Golden Globe, een Oscar, er vandoor ging met de Juryprijs op het Filmfestival van Cannes én talloze publieksprijzen won op internationale filmfestivals.
Zain (Capharnaüm)“I want to make a complaint against my parents. I'd want adults to listen to me. I want adults who can't raise kids not to have any.”
Deze films werden ook geselecteerd door Matthijs van de Sande Bakhuyzen
Kijk je ogen uit.
€9,99 per maand na proefperiode. Altijd opzegbaar.