Tokyo Story

Veel woorden hoeven niet vuil te worden gemaakt aan het plot van Tokyo Story. Het verhaal van deze - inmiddels al 70 jaar oude - klassieker is namelijk oersimpel. Het Japanse drama draait om het oude echtpaar Shukishi en Tomi Hirayama. Zelf wonen zij in een klein kustplaatsje, Onomichi. Hier leiden ze een rustig bestaan met hun liefdevolle dochter Kyoko, die naast voor haar ouders ook als juf voor de kinderen op school zorgt. Kyoko is de jongste dochter van Shukishi en Tomi; aan haar vooraf gingen drie oudere broers en een oudere zus. Een van de broers overleed helaas acht jaar eerder in de oorlog - een verdriet waar weinig over gepraat wordt, maar duidelijk bij ieder familielid aanwezig is. De andere twee broers en zus wonen al een tijdje niet meer thuis en zijn naar Tokyo en Osaka verhuist. Omdat de grote afstand tussen Shukishi en Tomi en hun kinderen ervoor zorgt dat zij hen nauwelijks zien, besluit het echtpaar de grote oversteek te maken naar de drukke wereld om hun kinderen op te zoeken. De goede intenties achter dit tripje blijken echter al snel vrij eenzijdig. Behalve Noriko - de weduwe van overleden zoon Shoji - heeft namelijk geen enkel kind echt tijd (of zin) in de ouders. De andere kinderen zien Shukishi en Tomi’s bezoek eerder als last dan als een blije verrassing. Helaas zal dit een gedachte zijn waar de kinderen al snel spijt van krijgen…

Tokyo Story vertelt het eeuwenoude verhaal van grenzeloze vreugde en eindeloos verdriet tussen ouders en kind. De relatie tussen ouder en kind is met geen enkele andere relationele vorm te vergelijken en bestaat uit talloze lagen. De grote Japanse regisseur Yasujirô Ozu weet deze diepe gelaagdheid op meesterlijke wijze over te brengen op beeld, met statische ‘tatami-mat’ shots (dus van het perspectief van een tatami mat) en dialogen die ogenschijnlijk net zo statisch lijken. Ogenschijnlijk, want achter deze statische en misschien superficiële façade gaat veel gevoel en betekenis schuil. De filmcriticus Roger Ebert beschreef het als: ‘Tokyo Story kijkt weg van momenten, die een mindere film zou hebben uitgebuit’ en dit is precies hetgeen dat deze film zo fantastisch maakt.

In deze zin staat Tokyo Story veel dichter bij het echte leven dan vele andere films. Hoewel we allemaal zo gezond mogelijk met elkaar en onze eigen gevoelens proberen om te gaan, lukt dit namelijk lang niet altijd. In plaats van met onze gevoelens omgaan, zijn we gewend bezig te blijven en afleiding te vinden - totdat het leven je dwingt om stil te staan bij de realiteit. Dit is nu nog net zo waar als het 70 jaar geleden was en het zal waarschijnlijk over 70 jaar nog steeds kloppen als een bus. In tegenstelling tot in films, houden we in het gewone leven namelijk niet enorm van sensatie en confrontatie en rennen we liever weg van gevoelens dan dat we ze omarmen. De klassieker Tokyo Story - die door velen wordt gezien als een van de beste films ooit - fungeert op die manier eigenlijk als een gigantische spiegel waardoor we dieper inzicht krijgen in het gedrag van onszelf en anderen.

Geschreven door Nikki Nilwik