Als de wereld films uit zou kiezen...
Door Bo CourantAls de wereld films zou kiezen
Soms zijn er van die verhalen, die je even niet meer los kunt laten. Je zit in de bioscoop, kijkt naar een film en denkt: “Ik ga het allemaal helemaal anders doen”. Nu wil het feit dat die goede voornemens meestal moeilijk vol te houden zijn. Veganist worden is voor veel mensen lastiger dan gedacht, die kleren van de H&M zijn tóch wel heel erg leuk, en met die arme mensen in Afrika heb je eigenlijk niets te maken. Toch? “In mijn eentje kan ik niets veranderen”, horen we mensen vaak zeggen. Maar niets is minder waar. Een betere wereld begint écht bij jezelf, en alle kleine beetjes helpen. Daarom hebben wij voor jou tien films op een rijtje gezet, die jouw kijk op de wereld een beetje zullen veranderen. Een goed begin is het halve werk, maar een goed begin… is maar de helft.
Life Animated
Deze voor een Oscar-genomineerd documentaire zorgde bij het hele Cinetree-team voor een hartverwarmend gevoel. In Life, Animated volgen we het aandoenlijke verhaal van de 24-jarige Owen, die al op jonge leeftijd gediagnosticeerd wordt met autisme. Jarenlang wil de kleine Owen niet praten, totdat hij - dankzij zijn geliefde Disney-films Aladdin en Bambi - eindelijk uit zijn veilige schulpje kruipt. Zijn radeloze ouders zijn dolgelukkig; hun enige zoon blijkt toch te kunnen praten. Zonder dat iemand het doorhad, wist Owen via Disney-animaties de wereld een beetje begrijpelijk te maken. In deze film volgen we de inmiddels jongvolwassen Owen die op het punt staat zijn ouderlijk huis te verlaten om “op zichzelf” te gaan wonen. Indrukwekkende documentaire over volwassen worden, autisme en nooit de moed verliezen.
Doof Kind
Tobias is een jaar of 1 als het consultatiebureau zijn ouders meedeelt dat Tobias “niets scoort” op de gehoortest. Om alles nog even te checken, slaat zijn vader (filmmaker Alex de Ronde) twee pannendeksels tegen elkaar achter het hoofd van Tobias. De uitkomst is overduidelijk: hartstikke doof. “Een doof kind. Wat moeten we in godsnaam met een doof kind?”, vraagt zijn vader zich destijds af. Nou, een heleboel dus! Een documentaire maken, bijvoorbeeld. Deze met de IDFA-publieksprijs bekroonde documentaire over het leven van de levenslustige, dove Tobias (die zijn draai in het leven volledig heeft gevonden en zijn doofheid absoluut niet als handicap ziet) is leerzaam, vermakelijk en een absolute must-see!
Taxi Teheran
Filmmaker Jafar Panahi besloot een dag als taxichauffeur door Teheran te rijden en zijn klanten (met een verborgen camera) te filmen. “Niet zoveel aan de hand”, zou je denken, maar dat is niet helemaal waar. Panahi mag namelijk sinds 2010 geen films meer maken. En om het allemaal nog een beetje geheimzinniger te maken: hij mag ook het land niet meer verlaten. Toch besloot de toegewijde filmmaker alle risico’s overboord te gooien en zijn kijkers te voorzien van een fantastische, nieuwe Panahi-film. Het resultaat is een komische, vrolijke maar ook kritische documentaire, waar de Iraanse overheid op z’n zachtst gezegd “niet blij mee was”. Met die wetenschap in je achterhoofd zul je Taxi Teheran waarschijnlijk vanuit een heel ander daglicht bekijken. Panahi’s documentaire werd geheel terecht bekroond met de Duitse Gouden Beer en de Franse César Award voor beste buitenlandse film.
Human
Sommige documentaires zijn zó indrukwekkend, dat je je afvraagt wat je nu eigenlijk aan het doen bent in het leven. Voor even ben je je bewust van het feit dat er meer is dan alleen jóuw leven en jóuw wereld. Human is zo’n documentaire. Fotograaf en documentairemaker Yann Arthus-Bertrand verzamelde ruim 2000 verhalen en beelden van mensen over de gehele wereld, en onderzocht zodoende de essentie van het “mens-zijn”. De interviews zijn aangrijpend en intens, maar maken één ding heel goed duidelijk: mensen zijn verschillend, maar eigenlijk ook zó hetzelfde.
Blackfish
Het is 24 februari 2010 als de 40-jarige Dawn Brancheau tijdens een watershow in Seaworld Orlando wordt doodgebeten door orka Tilikum. Honderden toeschouwers moeten hulpeloos toezien hoe de jonge vrouw wordt toegetakeld (en uiteindelijk verdrinkt) door het toedoen van een agressieve orka. “Hoe heeft dit kunnen gebeuren?”, vraagt filmmaakster Gabriela Cowperthwaite zich af. Ze besluit op onderzoek uit te gaan en komt tot schokkende, misselijkmakende ontdekkingen. Seaworld weigerde mee te werken aan de documentaire, en na het zien van Blackfish begrijpen wij helemaal waarom: kans is namelijk groot dat je nooit meer een voet in één van hun parken zult zetten.
The Swedish Theory of Love
Zo nu en dan sterft iemand op de wereld moederziel alleen, om vervolgens dagenlang, wekenlang, en soms zelfs maandenlang dood in zijn of haar appartement te liggen. Hoe is dat toch mogelijk? In Zweden sterft één op de vier mensen alleen; een groot percentage. Meer dan van wie dan ook ter wereld is de Zweedse bevolking gesteld op haar individuele onafhankelijkheid. Maar hoe ver ga om je leven in eigen hand te houden? The Swedish Theory of Love toont de verraderlijke schaduwkanten van het zogenaamde onafhankelijkheids-ideaal. Kijk deze documentaire zéker samen met een vriend of vriendin, want The Swedish Theory of Love heeft absoluut een nabespreking nodig.
Citizen Four
Een app die bijhoudt hoeveel stappen je zet. Een andere app die precies weet waar jij de afgelopen dagen geweest bent. Nóg weer een app die precies weet welke boodschappen jij gisteren gedaan hebt. Het lijkt misschien onschuldig, maar dat is het zeker niet. De geheime diensten weten alles. In Citizen Four volgen we filmmaakster Laura Poitras die in januari 2013 (toen zij al begonnen was met filmen) plotseling gecodeerde berichten ontvangt van een anonieme bron. Ze besluit af te spreken met de geheimzinnige vreemdeling die, zo blijkt later, belangrijke informatie wil lekken. In een hotel in Hong Kong ontdekt Poitras met wie zij al die tijd contact heeft gehad: Edward Snowden, ‘s werelds meest gezochte klokkenluider. Citizen Four is een razend spannende documentaire over één van de meest spraakmakende schandalen van het afgelopen decennium. Na het zien van deze film denk je wel drie keer na voordat je op cookies accepteren klikt.
Down to Earth
We leven in een wereld van massaconsumptie, massaproductie en eindeloze vervuiling. Nooit hebben we genoeg; altijd willen we meer. Om meer grip op het leven te krijgen en zich een tijdje te distantiëren van dit “systeem”, besluiten Renata Heinen en haar partner Rolf Winters in 2010 met hun drie kinderen naar een indianenstam in Noord-Amerika te verhuizen. Geïnspireerd door de bestaanswijze van de inheemse bevolking, besluit het gezin op zoek te gaan naar zogeheten Earth Keepers: wijze mensen die een verbinding hebben met “al wat leeft”. Wat volgt is een wereldreis van 12 maanden, over vijf oceanen, trekkend door zes continenten, op zoek naar de “redders van de aarde”. Down to Earth was in 2015 één van de meest bezochte films van Nederland, wat de documentaire uiteindelijk een Kristallen Film-prijs opleverde. Een documentaire die absoluut de moeite waard is.
The Man Who Mends Women
Dat één individu een groot verschil kan maken, wordt duidelijk in The Man Who Mends Women. Dokter Mukwege en zijn team hielpen jarenlang duizenden vrouwen die mishandeld werden tijdens de Congolese oorlog. Wat deze dokter en zijn team destijds voor elkaar hebben gekregen, is uitermate bijzonder, inspirerend en indrukwekkend. The Man Who Mends Women biedt niet alleen een indringende blik op een heftig stukje Afrikaanse geschiedenis, maar is bovenal een documentaire over hoop, mogelijkheden en doorzettingsvermogen. Leuk om te weten: deze dokter Denis Mukwege won in 2014 de Sakharov Prize voor zijn uitzonderlijke werk als gynaecoloog en zijn strijd tegen seksueel geweld. Wat ons betreft helemaal terecht!
Plastic Planet
Is plastic gevaarlijk, ja of nee? Het is de hoofdvraag in Plastic Planet, een documentaire van de Oostenrijkse regisseur en schrijver Werner Boote. Als kleinkind van een directeur van een plasticfabriek krijgt Boote al op jonge leeftijd de liefde voor dit populaire materiaal mee. Maar jaren later ontdekt de filmmaker dat deze “plastic medaille” ook een keerzijde heeft: plastic is namelijk lang niet zo onschuldig als het lijkt. Om de nadelige effecten en (geheime) gezondheidsrisico’s van plastic boven water te krijgen, maakt Boote een reis over de hele wereld, van de sloppenwijken in Uganda tot het zakendistrict in Japan. Hoewel dit een iets oudere documentaire is (gemaakt in 2009) vinden wij Plastic Planet een absolute aanrader - zeker op dit moment. Plastic Planet is een vlotte en informatieve documentaire met Michael Moore-achtige confrontaties, inspirerende beelden en schokkende feiten.