Van Cinetree tot Afrika

Door Bo Courant • 17 jul 2019

In het kader van Nelson Mandela-dag - de dag waarop we de verjaardag van deze wereldbekende strijder vieren - hebben wij vijf films over Afrika op een rijtje gezet. Films met een belangrijk verhaal die iedereen gezien zou moeten hebben.

Denkend aan Afrika... zien we zebra’s, zand en (zonovergoten) savannes. Op de achtergrond muziek met vrolijk dansende mensen; in je neus de geur van kruiden, aarde en verbrande houtskooltjes. Met 54 landen en honderden verschillende culturen, is Afrika misschien wel het meest diverse continent op aarde. Liefst zouden we alles van dit magische continent aan jullie willen laten zien, maar dat is eigenlijk onmogelijk. Daarom hebben we bij Cinetree - voor iedereen die óók zo benieuwd is naar alle magie van Afrika - een klein, filmisch rondreisje georganiseerd. Van Zambia tot Senegal en Congo tot Botswana: je ziet het allemaal, gewoon vanaf de bank, in deze vijf inspirerende en belangrijke verhalen. Ben je toch eventjes in Afrika, maar dan vanuit huis.

1. Yao

In deze hartverwarmende roadmovie gaat de dertienjarige Yao op zoek naar zijn grote idool Seydou Tall (Omar Sy); een Franse filmster die voor een persreis naar het Afrikaanse Dakar is afgereisd. Het jongetje moet - helemaal alleen - een afstand van meer dan 300 kilometer afleggen, maar laat zich hier niet door tegenhouden: hij móet en zal zijn droom verwezenlijken. Eenmaal in Dakar blijkt echter dat de volwassen Seydou wel iets anders aan zijn hoofd heeft dan het promoten van zijn boek of het ontmoeten van vreemdelingen. Zijn persoonlijke leven loopt niet bepaald op rolletjes, en er moet een boel gebeuren wil dat allemaal nog (enigszins) goed komen. Toch raakt Seydou bevangen door de ambities en het doorzettingsvermogen van de kleine Yao. Hij besluit het jongetje te vergezellen tijdens diens tocht terug naar huis, in de hoop niet alleen Yao, maar ook zichzelf te kunnen helpen. Wat volgt is een schitterende roadtrip door het landschap van Senegal, met deze ontroerende film als resultaat.

2. Mandela: Long Walk to Freedom

Nelson Mandela, wie kent hem niet? De man die zijn leven in het teken stelde van het strijden voor vrijheid en gelijkheid. De man die uitgroeide tot één van de grootste apartheidsstrijders uit de menselijke geschiedenis, de man die een nobelprijs voor de vrede won, die president van Zuid-Afrika werd én de man achter de woorden “It always seems impossible until it’s done” en “May your choices reflect your hopes, not your fears”. Wie geen film over deze bijzondere figuur zou maken, is eigenlijk gewoon gek. Gelukkig besloot regisseur Justin Chadwick (Tulip Fever en The First Grader) dat het allemaal lang genoeg had geduurd: het was de hoogste tijd om Mandela’s autobiografie (die hij schreef tijdens zijn gevangenschap) te verfilmen. Het produceren van de film nam vele jaren in beslag, maar op 19 december 2013 was het dan zover: de grote première van Mandela, Long Walk to Freedom. Een must-see biopic over het leven van één van ‘s werelds belangrijkste mannen ooit.

3. The Man Who Mends Women

Van Senegal in het verre Westen en Zuid-Afrika in het Zuiden van Afrika, neemt The Man Who Mends Women ons mee naar Centraal Afrika. Congo, om precies te zijn. Sinds 1996 verkeert dit land in grote onrust. Een bloederige, voortdurende strijd waaraan voorlopig helaas geen einde lijkt te komen. Dat één individu tijdens zo’n vreselijke periode een groot verschil kan maken, wordt duidelijk in The Man Who Mends Women. Dokter Mukwege en zijn team hielpen jarenlang duizenden vrouwen die mishandeld werden tijdens de Congolese oorlog. En wat deze dokter en zijn team destijds voor elkaar hebben gekregen, is uitermate bijzonder, inspirerend en indrukwekkend. The Man Who Mends Women biedt niet alleen een indringende blik op een heftig stukje Afrikaanse geschiedenis, maar is bovenal een documentaire over hoop, mogelijkheden en doorzettingsvermogen. Leuk om te weten: deze dokter Denis Mukwege won in 2014 de Sakharov Prize voor zijn uitzonderlijke werk als gynaecoloog en zijn strijd tegen seksueel geweld. Wat ons betreft meer dan terecht!

4. A United Kingdom

Na eventjes in Centraal Afrika geweest te zijn, verhuizen we weer terug naar het Zuiden van het continent. Ooit gehoord van Beetsjoeanaland? Waarschijnlijk wel, maar dan onder een andere naam: Botswana. Tot 1966 stond dit democratische land (dat toen nog een Britse kolonie was) bekend als Bechuanaland (in het Nederlands Beetsjoeanaland). En in dit (toen nog) Britse rijk lopen de gemoederen in 1947 hoog op als prins Seretse Khama - na een politiek bezoek aan Londen - terugkeert met de witte, Britse Ruth (Rosamund Pike). Ruth en Seretse zijn dolverliefd en kunnen niet wachten met elkaar te trouwen, maar Khama’s volk zit absoluut niet op een witte vrouw te wachten. Ook de Britse overheid probeerde met man en macht dit huwelijk te voorkomen. Maar echte liefde roest niet (zeggen ze), dus dit eigenwijze koppel neemt het dappere besluit om hun relatie, koste wat kost, te laten winnen. Met alle gevolgen van dien. Wat volgt is een intense strijd tussen Afrikaanse leiders, Britse bureaucraten, koloniale schurken, wederzijdse vooroordelen en vooral… de onoverwinnelijke kracht van liefde. Een waargebeurd liefdesverhaal met schitterende beelden en een dijk van een cast.

5. Hotel Rwanda

Zoals de titel van de film al doet vermoeden, reizen we voor onze laatste film af naar het Oostelijk gelegen Rwanda. Wat nu als een schoon en vredig land oogt, was nog geen dertig jaar geleden locatie voor een bloedbad. In de zomer van 1994 werden meer dan 800.000 Tutsi (de aristocratische klasse in Rwanda) en 20.000 gematigde Hutu’s (die middels een leenstelsel aan de Tutsi waren onderworpen) in minder dan honderd dagen door Hutu-extremisten om het leven gebracht. Een ware genocide die de geschiedenis is ingegaan als één van de grootste humanitaire schandalen. Hoewel de verschrikkingen van deze genocide de wereld niet ongemoeid liet, heeft de internationale gemeenschap jarenlang haar ogen gesloten. Dat er plannen waren voor een systematische ‘massamoord’ werd door de VN-top bijvoorbeeld volledig in de wind geslagen, en ook ná de massamoord werd lange tijd zeer laks met de genocide omgegaan. Precies die laksheid en passiviteit is wat regisseur Terry George met Hotel Rwanda aan de kaak wilde stellen: er had iets moeten gebeuren, en dat mogen we niet negeren. Hotel Rwanda vertelt het aangrijpende verhaal van Paul Rusesabagina, een heldhaftige hotelmanager die meer dan duizend Tutsi-vluchtelingen onderdak bood tijdens hun strijd tegen de Hutu militia. Niet bepaald een vrolijke film, maar wel eentje die je ab-so-luut gezien moet hebben. Omdat we dit soort gruwelijkheden nooit meer mogen laten gebeuren.