Dankzij de verbeelding van deze regisseurs krijgt iedereen toegang tot het onmogelijke en zorgen ze ervoor dat de filmwereld een bron van inspiratie en uitdagingen blijft. Deze maand presenteren we rebellen, iconen en smaakmakers die de filmwereld hebben veranderd door innovatieve en creatieve ideeën. Het is de hoogste tijd om de regels te verbreken!

Agnès Varda

Een van de grootste iconen van de filmwereld is zonder twijfel Agnès Varda - ook wel bekend als grootmoeder van de Nouvelle Vague. Ze was de wereld zo ver vooruit dat ze moest wachten tot het haar inhaalde. Varda had in haar leven weinig films gezien en was volkomen onbekend met het werk van bekende regisseurs. Toch besloot ze om de camera vast te grijpen en haar eigen ding te doen. Op zesentwintigjarige leeftijd maakte Varda haar eerste film Pointe-Courte (1955), die het leven in een Frans vissersdorp volgt. Ze werd geïnspireerd door persoonlijke ervaringen, activisme, een vurige visie op landschap, een intense nieuwsgierigheid naar het leven van anderen en openhartige confrontaties met intimiteit, romantiek en liefde. Al vanaf het begin maakte Varda met veel vrijheid haar films, zonder zich aan de conventionele regels te houden. In Varda par Agnès (2019) blikt Varda terug op haar leven achter de camera, en richt daarmee de camera juist eens op zichzelf. Hoewel Varda in maart 2019 is overleden, blijft haar gehele oeuvre de filmwereld inspireren.

Gaspar Noé

Als we het over rebellen hebben, dan is de Franse regisseur Gaspar Noé onmisbaar in het lijstje. Hoewel het skelet van een goede film bepaald wordt door een script, hield Noé hier weinig rekening mee toen hij de film Climax (2018) maakte. Hij wilde zichzelf bevrijden van een voorgeschreven script en verwees de cast naar een overzicht van één pagina. De cast, waarvan slechts één iemand acteerervaring had, kreeg de volledige vrijheid om het verhaal en de personages vorm te geven. De film valt op door een ongebruikelijke stijl en productie, die slechts in vier weken is bedacht en voorgeproduceerd. Noé draaide Climax chronologisch om een gevoel van progressie te creëren bij de dansers, wat normaal gezien ongebruikelijk is bij het maken van een film. Daarnaast duurde het filmen, dat plaatsvond in een verlaten school in Parijs, slechts vijftien dagen! Noé staat al langer bekend om zijn rebelse en ongebruikelijke stijl, die ook in grote hoeveelheid terug te vinden is in Irréversible (2002) en Enter the Void (2009).

Céline Sciamma

Regisseur Céline Sciamma is zonder twijfel een echte smaakmaker: ze koos er bewust voor om de mannelijke blik in film eens aan de kant te schuiven. In Portrait de la jeune fille en feu (2019) brengt Sciamma een intiem liefdesverhaal van twee volwassen vrouwen in beeld, de schilder Marianne en haar muze Héloïse. De film kan bestempeld worden als een ode aan de vrouwelijke blik en vrouwelijke kunstenaars. Sciamma vertelde in een interview dat ze veel onderzoek deed naar het onderwerp en hierdoor ontdekte dat er in de tweede helft van de 18de eeuw een zeer rijke vrouwelijke en artistieke omgeving bestond. Zowel in Frankrijk als in Europa hadden veel vrouwelijke schilders een carrière. Een opvallend aspect aan Portrait de la jeune fille en feu is dat mannen bijna volledig afwezig zijn, waardoor de film verfrissend aanvoelt. Naast het ontbreken van mannen, komt er ook weinig seks en muziek in voor. Sciamma focuste zich vooral op het aspect van een onmogelijke affaire én kunst. Hierdoor creëerde ze een intiem portret met een focus op de vrouwelijke blik.

Yorgos Lanthimos

De vreemde wereld van de Griekse regisseur Yorgos Lanthimos wordt gevormd door rebellie, humor en absurditeit. Volgens Lanthimos bestaan er geen goede of foute manieren om dingen te doen. In zijn films zijn de hoofdrolspelers vaak op zoek naar macht: ze achtervolgen iemand, houden iemand opgesloten of spelen ermee. In Dogtooth (2009) brengt Lanthimos het verhaal van een gezin in beeld, waarin de vader zijn kinderen uit alle macht onwetend probeert te houden. Hij presenteert een alternatieve realiteit die wordt beheerst door zijn eigen interne logica. Dit doet hij door zowel hun interactie met, als hun begrip van, de wereld buiten de muren van hun huis te beperken. Lanthimos zet in al zijn films vraagtekens bij de maatschappelijke conventies die we al vroeg in het leven leren te gehoorzamen. Het lukt hem in ieder geval om een paar fundamentele regels te verbreken en zich van de realiteit te bevrijden.

Xavier Dolan

Er is haast geen andere manier om de Canadese acteur en regisseur Xavier Dolan (32 jaar) te omschrijven dan als een wonderkind. Op zijn vijfentwintigste had Dolan al vijf speelfilms gemaakt, waarin hij naast de regie ook geregeld de hoofdrol op zich nam. Voor zijn film Mommy (2014) kreeg hij lovende reacties en deelde hij de Juryprijs op het filmfestival van Cannes met Jean-Luc Godard. Dolan begon op vierjarige leeftijd met acteren en nam vooral tijdens zijn tienerjaren een rebelse houding aan. In Mommy is eenzelfde soort rebellie terug te zien, waarin een alleenstaande moeder veel moeite doet om haar opstandige zoon, die ADHD heeft, op het goede pad te houden. Ze vormen onverwachts een vriendschap met de buurvrouw en proberen samen er het beste van te maken. Een opmerkelijk aspect aan Mommy is het 1:1 beeldformaat, dat begrepen kan worden als een beperkte horizon van de hoofdpersonages. De keuze voor dat beeldformaat wordt door de film heen steeds duidelijker en zorgt voor een dubbele gelaagdheid in het verhaal. Dolan wist al op jonge leeftijd een eigentijdse beeldtaal te ontwikkelen, met veel rebellie en speelsheid. Laten we hopen dat we nog veel van hem op het grote doek gaan zien.

Bong Joon-Ho

En om af te sluiten, bespreken we de unieke stijl van de Zuid-Koreaanse regisseur Bong Joon-Ho, die met Parasite (2019) de Gouden Leeuw én vier Oscars binnenhaalde. Joon-Ho beperkt zich niet tot één filmgenre, maar probeert verschillende filmgenres met elkaar te verweven, zoals drama, satire, horror en komedie. Sommige filmcritici beweren dat Joon-Ho een genre op zichzelf is, en dat is makkelijk te geloven! Parasite gaat over twee families die de kloof tussen arm en rijk op een satirische manier in beeld brengen. De verschillen tussen hen komen pas écht aan het licht wanneer ze bij elkaar worden gebracht en de moeilijkheden van de ander beseffen. Joon-Ho merkte in zijn eigen leven op dat het niet gemakkelijk is voor mensen met verschillende achtergronden om samen in dezelfde ruimte te wonen. Met die kennis creëerde hij een spannende film waarbij je tot de laatste scène op het randje van je stoel zit.