Varda par Agnès

Normaal gesproken gaan de filmartikelen die we op Cinetree delen over de film zelf en over wat je ervan kan verwachten. Soms wordt er ook iets over de regisseur verteld of wordt er een belangrijk thema uitgelicht, maar het grootste deel gaat over de inhoud van de film. In het geval van Varda par Agnès gaat dat moeilijk worden, aangezien de film zelf draait om de fameuze regisseur, fotograaf en kunstenares Agnès Varda en al haar kunstwerken. In een soort hoorcollege-achtige omgeving vertelt Varda ons over haar grote werken, waar haar ideeën vandaan kwamen en over haar liefde voor het leven. Eigenlijk is Varda Par Agnès een soort 2-uur durende (en erg persoonlijke) TEDtalk, waarin wij een speciaal inkijkje krijgen in het hoofd van een icoon uit de filmwereld. De inhoud van de film (of TEDtalk) verklappen, zou de film en Varda’s prachtige verhaal teniet doen. In plaats daarvan zullen we in dit stuk een korte terugblik geven op Varda’s kunstwerken, leven en haar betekenis voor de filmindustrie – zie het als een soort voorbereiding op het echte werk.

Agnès Varda is geboren op 30 mei 1928 en overleed helaas in maart 2019, hetzelfde jaar waarin deze documentaire over haar leven uitkwam. Tot ongeveer 2000 focuste Varda vooral op het maken van films en documentaires. Ze werd gezien als pionier en speelde in haar vroegere jaren een grote rol in de Franse ‘new wave’ filmbeweging. Met haar eerste films La Pointe Courte en Cléo from 5 to 7 zette zij de traditionele manier van cineschrijven (zoals zij het zelf noemt) totaal op z’n kop met haar nieuwe filmstijlen, experimenten en montagetechnieken.

Behalve deze baanbrekende films in de jaren ’50 en ’60, maakte Agnès Varda ook semi-realistische documentaires over sociale vraagstukken en activistische onderwerpen, zoals het recht op abortus en The Black Panthers. Later, toen ze zich meer ging richten op fotografie en kunstinstallaties, werden zelfs doodgewone aardappelen en een dode kat haar muzen. Geen enkel onderwerp was Agnès Varda te gek en - misschien nog wel bijzonderder - in ieder onderwerp wist zij iets moois, speciaals en bijna adembenemends te vinden. Bijna al haar kunstwerken focussen op alledaagse mensen, spullen of dieren, die ze (vaak letterlijk) gewoon om de hoek van haar huis van straat plukte. Varda gelooft niet in alledaagsheid; alles heeft schoonheid in zich en dit weet zij met haar unieke talent in ieder kunstwerk naar boven te brengen. Haar kunst is een soort kunst voor én over iedereen. Varda leert ons dat zelfs een bakker die z’n brood snijdt filmwaardig is – en dat maakt Agnès Varda en haar werken exceptioneel.