Vrijheid, blijheid

Door Laura Messina • 4 mei 2021

Op een dag als vandaag staan we stil bij de basis voor bijna al onze grondrechten: vrijheid! Wij selecteerden vijf films met dit belangrijke thema. Films om vrijheid te vieren en te laten zien wat een voorrecht dit is. Maar we delen ook indrukwekkende films om stil te staan bij het feit dat nog steeds niet iedereen van diezelfde vrijheden kan genieten.

Politieke vrijheid: No

No speelt zich af in Chili, eind jaren ‘80. Dictator Augusto Pinochet is nog altijd aan de macht en besluit onder toenemende internationale druk om een referendum te organiseren. Het volk kon ‘ja’ of ‘nee’ stemmen: bij ‘ja’ zou Pinochet’s dictatorschap worden voortgezet, bij ‘nee’ zou het worden afgekapt en zou het democratiseringsproces in werking worden gezet. Voor het ‘NO’-kamp lijkt het in eerste instantie een nutteloze strijd, totdat een van hen besluit een jonge reclamemaker in te huren om de rest van het volk te overtuigen…

Vrijheid om lief te hebben: A United Kingdom

In 1947 ontmoeten Seretse Khama en Ruth Williams elkaar. Hij is een prins uit Botswana en zij een Londense kantoorbediende. Ze voelen zich direct tot elkaar aangetrokken en zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Niet snel nadat de vonk overvliegt, vraagt Seretse Ruth ten huwelijk. En dat roept de nodige weerstand op bij hun omgeving. Een blanke, werkende vrouw met een zwarte, intelligente en ook nog eens koninklijke man: je kunt zelf invullen hoe daarop gereageerd wordt. De Britse overheid, de regent van Botswana én beide families doen er alles aan om de twee uit elkaar te drijven. In A United Kingdom, dat gebaseerd is op ware gebeurtenissen, volgen we de strijd van Seretse en Ruth: voor hun liefde, politieke onafhankelijkheid en tegen apartheid.

Persoonlijke vrijheid: American Honey

American Honey laat je naar de Verenigde Staten kijken zoals je dat nooit eerder deed. In de film volg je de 18-jarige Star in haar zoektocht naar hoop, vrijheid en liefde. Ze besluit haar disfunctionele gezin te ontvluchten en samen met een groep rebelse buitenbeentjes op roadtrip door de Amerikaanse Midwest te gaan. Het destructieve karakter van haar generatie en de heersende armoede worden pijnlijk duidelijk in American Honey. Toch zie je tegelijkertijd hoe er óók aan de onderkant van de samenleving ruimte is om te dromen, lief te hebben en je lot in eigen handen te nemen.

Vrijheid van expressie: Pride

Het is 1984, Margaret Thatcher is aan de macht en ze besluit een flink aantal Britse mijnen te sluiten. De mijnwerkers die hier de dupe van worden, laten dit echter niet zomaar gebeuren. En moeiijke strijd tussen noeste arbeiders en het politieke hart in Londen, maar dan komt er hulp uit onverwachte hoek: het uitzonderlijke 'Lesbians and Gays Support the Miners'-initiatief. De homogemeenschap wil de mijnwerkers helpen, hoewel de samenwerking in eerste instantie niet vanzelfsprekend is. Een prachtig, waargebeurd verhaal over een bijzondere samenwerking tussen twee compleet verschillende gemeenschappen die opkomen voor hun rechten en verworven vrijheden.

Vrijheid van politieke voorkeur: Trumbo

In het waargebeurde Trumbo zien we hoe Dalton Trumbo eind jaren veertig op de zwarte lijst van Hollywood komt te staan vanwege zijn lidmaatschap van de communistische partij. Tot dat moment was hij een van de meest succesvolle scenaristen van Hollywood; na zijn veroordeling mocht hij niet langer meewerken aan Hollywood-producties. Zijn carrière voortzetten onder zijn eigen naam kon Trumbo dus wel vergeten, de enige optie die hem restte was om verder te gaan onder een pseudoniem. Zijn scenario’s verkoopt hij via andere scenaristen aan Hollywood en uiteindelijk worden twee van zijn films zelfs bekroond met een Oscar, zonder dat het publiek wist dat het zijn scenario’s waren. De Oscars bewijzen dat hij nog altijd succesvol in zijn vak is, maar de erkenning heeft hij moeten opgeven voor zijn politieke voorkeur en principes.