Dirty God

“I am flesh, bones. I am skin, soul. I am human, nothing more than human.” Dat is de tekst van het nummer dat de openingsscène van Dirty God ondersteunt. Het is een desoriënterend beeld waarin we een close-up zien van de zwaar aangetaste huid van hoofdrolspeelster Jade. De toon is gezet: in deze film worden confrontaties niet uit de weg gegaan, álles wordt in beeld gebracht. Wat volgt is een intrigerend en aangrijpend portret van een jonge, sterke maar kwetsbare vrouw. Na een zoutzuur aanval van haar ex-vriendje verandert haar leven drastisch. Ze weet zich niet meer goed te verhouden tot de buitenwereld; mensen kijken haar voortdurend na, ze wordt constant geconfronteerd met het feit dat haar hele zijn lijkt gereduceerd tot haar verminkte uiterlijk. Dit wordt pijnlijk duidelijk wanneer ze bij thuiskomst uit het ziekenhuis niet herkend wordt door haar dochtertje, die direct in huilen uitbarst.

Met Dirty God kan Sacha Polak zich bij Ken Loach en Andrea Arnold voegen, die bekend staan om hun sociaal-realistische films. Een stroming die geboren werd in Groot-Brittannië rond de jaren zestig, en bekend staat om het blootleggen van misstanden achter de façade van de maatschappij. Ellende, armoede, machtsmisbruik en ga zo maar door. Ze bestaan om de kijker te confronteren; om bewustzijn te bewerkstelligen. Film vormt een stem voor de ongehoorde en vaak ook onbegrepen groepen in de samenleving. Het fundament voor het genre ontstond nog eerder, eind jaren vijftig, in de vorm van een manifest waarin filmmakers zich losmaakten van de tot dan toe geldende restricties in de filmindustrie, de zogeheten ‘Free Cinema Movement’. De filmmakers pleitten voor een focus op de arbeiders, die door de dominerende middenklasse vaak over het hoofd werden gezien. Met een observerende stijl, waarbij gebruik wordt gemaakt van natuurlijk licht en geluid, speelden deze verhalen zich af tegen de achtergrond van grauwe industriële gebieden en kleine arbeidershuizen. Nog altijd leeft deze traditie voort in de filmwereld; uit de Free Cinema ontstond de ‘British New Wave’, die weer evolueerde tot het sociaal-realistische genre dat we nu kennen. Sacha Polak valt binnen het genre, maar maakt het ook eigen met haar abstracte, dromerige scènes en de aanwezige rol van muziek.

Een belangrijk element binnen deze stroming is het gebruik van ‘social actors’. Net als in Fish Tank en The Florida Project is voor Dirty God gekozen voor ongeschoolde acteurs. Zo is Vicky Knight, die de rol van Jade vertolkt, daadwerkelijk slachtoffer van een incident waaraan ze brandwonden over haar hele lichaam opliep. Zij heeft haar leven gewijd aan zelfacceptatie, en de obstakels die ze daarbij is tegengekomen zijn voelbaar in Dirty God. Ze vervult niet alleen de rol van Jade maar vertelt ook háár verhaal, gevisualiseerd via alledaagse en herkenbare scènes over het leven van een jonge vrouw in Londen. Sacha Polak trekt het verhaal hiermee veel breder, waardoor iedereen zich kan inleven in Jade.

Dit alles klinkt als het recept voor een zwaar en pessimistisch verhaal, maar integendeel: de film focust niet enkel op de weemoed, maar juist ook op de veerkrachtigheid van Jade. Ze lijkt haar plek te vinden en zichzelf te overwinnen. Dirty God gaat daarom bovenal over zelfacceptatie en eigenwaarde, en laat je achter met het besef dat het nastreven van een fysiek ideaalbeeld enkel tot een illusie lijdt.

Geschreven door Freija Roos